دوران بارداری یکی از زمان های حساس برای زنان می باشد به همین جهت مراقبت های فرد در این دوره مهم می باشد . زیرا برخی مشکلات در صورت عدم توجه نه تنها به مادر آسیب می زند بلکه جان جنین را به خطر می اندازد . یکی از این مشکلات شایع جفت سرراهی می باشد . جفت عضوی مسطح شکل می باشد که در قسمت بالایی رحم قرار دارد که مواد مغذی از مادر به جنین انتقال می یابد . در صورتی که این عضو به بخش انتهایی رحم منتقل شود باعث انسداد دهانه رحم می شود که به آن جفت سرراهی می گویند و باعث ایجاد مشکلاتی برای مادر و جنین می شود.
بیش تر بخوانید : لاپاراسکوپی رحم
جفت سرراهی چیست؟
هرگاه جفت در قسمت پایینی رحم قرار بگیرد و حالت غیر طبیعی داشته باشد به گونه ای دهانه رحم مسدود شود، به آن جفت سر راهی می گویند. در حالت نرمال، جفت در بخش بالایی رحم باید قرار گیرد. جفت این وظیفه را به عهده دارد که مواد سالم و مغذی را از طریق بند ناف به جنین انتقال دهد. ولی چنان چه جفت در محل نامناسب قرار گیرد، می تواند سبب بروز مشکلاتی در دوران بارداری گردد.
علل و عوامل خطر ایجاد کننده جفت بین راهی
علل دقیق جفت بین راهی برای پزشکان هنوز به طور قطع مشخص نیست. اما برخی عوامل هستند که می توانند احتمال جفت سرراهی را افزایش دهند.
- اندومتر و ایجاد زخم پوشش رحمی
- فیبروم های رحمی
- چند قلو
- افزایش سن ( جفت سرراهی در خانم های بالای ۲۰ سال بیش تر ۲۰ سال اتفاق می افتد.)
- استعمال دخانیات در دوران بارداری می تواند جفت سرراهی را بالا ببرد.
جفت سرراهی در سه ماهه اول بارداری
زمان تشخیص جفت سرراهی برای درمان آن مهم می باشد . در صورتی که جفت سرراهی در سه ماهه اول بارداری تشخیص داده شود مشکل خاصی برای مادر و جنین ایجاد نمی کند اما اگر تا اواخر بارداری این عارضه وجود داشته باشد باعث ایجاد اختلالاتی مانند خونریزی مادر می شود. در صورتی که در زمان زایمان این بیماری تشخیص داده شود ، زایمان سزارین انجام می شود.
انواع جفت سرراهی
در این قسمت به انواع جفت سرراهی می پردازیم :
جفت سرراهی کامل
در صورتی که جفت سرراهی باعث انسداد کامل دهانه رحم شود.
جفت سرراهی نسبی یا پارشیال
این نوع از جفت سرراهی بخشی از دهانه رحم را مسدود کرده است .
جفت سرراهی پایین
در صورتی که جفت نزدیک دهانه رحم باشد ولی آن را نپوشانده باشد به آن جفت سرراهی پایین می گویند.
تشخیص جفت سرراهی
برای تشخیص جفت سرراهی از سونوگرافی استفاده می شود که بین هفته ۱۶-۲۰ بارداری انجام می شود . در صورتی که در این زمان جفت سرراهی از نوع پایین باشد جای نگرانی نیست و جفت از دهانه رحم دور می شود. این جابه جایی به دلیل بزرگ شدن رحم می باشد زیرا جفت به رحم متصل می باشد . در صورتی که در سه ماهه دوم بارداری جفت سرراهی تشخیص داده شود ، سونوگرافی دیگری در سه ماهه سوم بارداری انجام می شود که در صورت مشاهده خونریزی واژن باید سونوگرافی دیگری برای بررسی دقیق تر انجام شود. شیوع جفت سرراهی کامل بیشتر از دو نوع دیگر می باشد.
عوارض جفت سرراهی
- امکان خونریزی واژینال شدید مادر در زمان زایمان و بعد از آن
- امکان ابتلا به چسبندگی جفت : جفت به دیواره رحم چسبیده و در هنگام زایمان به دشواری از آن جدا می شود که باعث خونریزی شدید مادر شده و در برخی موارد جان مادر را تهدید می کند . در این موارد نیاز به عمل هیستروسکوپی می باشد که رحم از بدن مادر خارج می شود.
- زایمان زودرس که عوارضی برای نوزاد خواهد داشت که نوزاد به همراه مشکلات تنفسی و کاهش وزن متولد می شود.
چه مواردی باعث افزایش یافتن جفت سرراهی می شود؟
- در صورت ابتلای بانوان به فیبروم رحمی از قبل و یا کورتاژ کردن، احتمال جفت سرراهی افزایش می یابد.
- اگر تعداد سقط در افراد بیشتر باشد در این حالت احتمال بروز جفت سر راهی بیشتر می شود.
- بارداری های چند قلو نیز احتمال جفت سرراهی را افزایش می دهد.
- مصرف کردن سیگار و یا به گونه دخانیات جزو مواردی هستند که میتوانند باعث افزایش این مشکل گردند.
- زیاد بودن تعداد دفعات بارداری و زیاد شدن سن یکی دیگر از موارد مهمی است. که می تواند باعث افزایش جفت سرراهی گردد.
