چسبندگی های لگنی

عوامل زیادی می‌توانند باعث چسبندگی های لگنی شوند. یکی از عواملی که باعث چسبندگی و انسداد لوله‌های رحمی می شود، عفونت‌ است. عفونت‌ به واسطه میکروب‌های مختلف می تواند باعث التهاب لوله‌ها شود و افرادی که مبتلا به عفونت‌های مکرر و شدید لوله‌های رحمی می شوند و به موقع مراجعه به پزشک ندارند و تحت درمان قرار نمی گیرند، ممکن است دچار چسبندگی و به دنبال آن ناباروری شوند.

علل چسبندگی های لگنی

چسبندگی های لگنی به دلایل مختلفی ایجاد می شوند که به شرح زیر است :

سابقه جراحی

یکی از عواملی که می تواند سبب چسبندگی لوله‌ها شود، جراحی ها هستند.از شایع‌ترین جراحی ها می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

جراحی آپاندیست

عمل جراحی آپاندیسیت به خصوص در کسانی که آپاندیسیت پاره می‌شود و تورم و عفونت شدید در لگن ایجاد می‌شود، ممکن است باعث ایجاد چسبندگی‌ شود. این چسبندگی لگنی ممکن است دو طرفه باشد یا یکطرفه، یعنی در همان سمتی که آپاندیسیت قرار گرفته است.

در این صورت چسبندگی لوله‌ها می تواند به نازایی ختم شود‪.

جراحی کیست تخمدان

یکی دیگر از جراحی هایی که ممکن است باعث چسبندگی شود جراحی کیست تخمدان، فیبروم رحم و جراحی هایی است که داخل لگن انجام می شود. در این موارد باید با انتخاب صحیح بیمار و اجرای تکنیک‌های مناسب جراحی و تجویز آنتی بیوتیک به میزان کافی از بروز عفونت و چسبندگی جلوگیری کرد‪.

اندومتریوز

از علل دیگر بروز چسبندگی که امروزه یکی از بیماری های شایع در سراسر دنیا میان زنان است و در ایران هم میزان شیوع آن افزایش یافته، اندومتریوز است‪.با بالا رفتن سن ازدواج و عدم تمایل به بارداری احتمال این بیماری افزایش می یابد. ابتلا به چنین بیماری می‌تواند از عوامل مهم چسبندگی و نازایی باشد. در آندومتریوز، بافت‌ مشابه‌ پوشش‌ داخلی رحم‌ در نقاطی‌ غیرمعمول‌ در قسمت‌ پایینی‌ شکم‌ ظاهر می شود. این‌ بافت‌ ممکن‌ است‌ روی سطح‌ تخمدان‌، پشت‌ رحم‌ و در حفره‌ لگنی، روی دیواره‌ روده و ندرتا در نقاطی دورتر به‌ وجود آید‪.

علایم چسبندگی های لگنی

علایم ممکن‌ است‌ به‌ طور ناگهانی ظاهر شوند یا طی‌ چند‌ سال‌ به‌ وجود آیند؛

• درد لگنی فزاینده‌ هنگام‌ عادت‌ ماهانه‌، خصوصا روزهای آخرگاهی درد لگنی ممکن‌ است‌ در هر زمانی رخ‌ دهد
• درد هنگام‌ مقاربت‌ جنسی‌
• لکه‌بینی قبل‌ از عادت‌ ماهانه‌
• وجود خون‌ در ادرار یا مدفوع‌
• کمردرد و درد همراه‌ با انقباضات‌ روده‌ای

‪آیا انجام سزارین هم می تواند سبب چسبندگی لوله‌های رحمی شود؟

‪سزارین هم به دلیل اینکه نوعی عمل جراحی است، می‌تواند چنین عارضه‌ای را داشته باشد. در برخی از خانم‌ها بعد از یک بار سزارین چسبندگی های شکمی دیده می شود اما چسبندگی های شکمی کمتر در محل لوله‌های رحمی است و بیش تر در قسمت مثانه دیده می شود. اما اگر روش سزارین به صورت اصولی و صحیح انجام شود حتی در خانم‌هایی که چند بار هم سزارین شده اند این مشکل به وجود نمی آید

پیشگیری از چسبندگی لگنی

برای پیشگیری از ابتلا به این مشکل و مشکلات پس از آن از جمله نازایی و عواقب آن که هزینه‌های گزافی هم دارد، توصیه می شود که خانم‌ها بلافاصله پس از مشاهده هرگونه علامت عفونت و ترشح به پزشک مراجعه کنند. بهتر است به طور مرتب حداقل یکی، دو بار در سال به پزشک زنان مراجعه کنند و چکاپ شوند و در صورتی که عفونت لگنی وجود دارد تحت درمان قرار گیرند. به محض اینکه دچار ترشحات بدبو شدند و احساس سوزش و خارش داشتند باید سریع به پزشک مراجعه کنند و به طور کامل تحت درمان قرار گیرند. همچنین به طور سالیانه برای پاپ اسمیر مراجعه کنند. در صورت ازدواج هم پیشگیری از بارداری به مدت طولانی توصیه نمی شود.

برخی خانم‌ها هم دیر ازدواج می کنند و هم ۷ یا ۱۰ سال بعد از ازدواج تمایل به بارداری ندارند. این امر، خطر ایجاد آندومتریوز و عوارض آن که چسبندگی باشد را افزایش می دهد. نکته دیگر اینکه بعد از ازدواج خانم‌ها بیشتر مستعد عفونت هستند. عفونت تناسلی و التهاب لوله بیشتر دیده می شود بنابراین اگر شرایط اجازه ‌می دهد بهتر است یکی، دو سال بعد از ازدواج بارداری اول را داشته باشند تا دچار عوارض نازایی نشوند‪

. ‪

درمان چسبندگی های لگنی

‪با روش هیستروسکوپی که یک روش آندوسکوپی تشخیصی داخل رحمی است تحت شرایط بیهوشی عمومی و با وسیله تلسکوپ مانند که از طریق دهانه رحم وارد حفره می شود، رحم از نظر وجود انواع چسبندگی های داخل رحمی بررسی می شود. این روش همچنین کاربرد درمانی دارد.

‪وسیله ای داخل رحم قرار داده می شود تا این چسبندگی ها آزاد شود و سپس هورمون جایگذاری می شود تا مجددا چسبندگی ایجاد نشود. درمان این عارضه صددرصد نیست ولی روش های درمانی از جمله روشی که ذکر شد روش های خوبی هستند. که با روش های کمکی دیگر به کار گرفته می شود یک تا ۲ ماه برای ترمیم زمان لازم است تا بیمار قاعدگی اش از سر گرفته شود و بافت داخل رحم خود را ترمیم کند. اگر با این شیوه درمان صورت بگیرد معمولا بازگشت اتفاق نمی افتد و مشکلی پیش نخواهد آمد. ولی بهتر است که اصلا نگذاریم این چسبندگی به وجود بیاید و درواقع پیشگیری از آن بهترین اقدام است‪.

خطرات چسبندگی های لگن

کسانی که چسبندگی اطراف و داخل لوله دارند و دچار آندومتریوز می شوند، در معرض بارداری خارج رحمی به خصوص بارداری داخل لوله‌های رحمی هستند که یکی از اورژانس‌های مامایی است و خطراتی ایجاد می‌کند. چه بیماری هایی سبب چسبندگی های رحم و لگن می شوند؟‪یکی از بیماری هایی که می تواند احتمال ابتلا به چسبندگی رحم را زیاد کند آندومتریوز است که در این بیماری بافت داخل رحم بیرون از رحم کاشته می شود و می تواند چسبندگی های زیادی را داخل لگن ایجاد کند یا عفونت های ناشی از بیماری سل و نیز در کسانی که آپاندیسیت کهنه دارند و دیر به آن رسیدگی شده یا سوراخ شده است. همچنین در زنانی که اعمال جراحی شکمی داشته اند یا به عنوان نمونه روده شان مورد جراحی قرار گرفته ممکن است چسبندگی در لگن و شکم ایجاد شود. ایجاد بیماری های شکمی مانند آپاندیسیت در افراد اجتناب ناپذیر است و هیچ کس نمی تواند جلوی آن را بگیرد ولی توصیه می کنیم که برای هر نوع بیماری هر چقدر زودتر اقدام شود و از پیشرفت آن جلوگیری شود‪.

روش های تشخیص چسبندگی های لگن

روش های تشخیص چسبندگی های لگنی عبارتند از :

هیستروسکوپی

هیستروسکوپی یک روش آندوسکوپی تشخیصی داخل رحمی است. این عمل تحت شرایط بیهوشی عمومی و با وسیله تلسکوپ مانندی که از طریق دهانه رحم وارد حفره می شود صورت می گیرد. از طریق هیستروسکوپی بررسی مستقیم رحم از نظر وجود انواع چسبندگی های داخل رحمی، پولیپ یا فیبروم و دیواره های رحمی امکان پذیر است. هیستروسکوپی نیز کاربرد درمانی دارد. با انجام بیوپسی های متعدد می توان پولیپ و چسبندگی های لگنی را رفع کرد.

هیستروسونوگرافی (عکس برداری از داخل رحم)

بررسی بازبودن یا انسداد لوله های رحمی است. در این روش با قراردادن لوله باریکی در دهانه لوله رحم و تزریق سرم نرمال سالین و همزمان انجام سونوگرافی می توان از عبور مایع از لوله های رحمی و رها شدن آنها در حفره لگن که دلیل بازبودن لوله ها است اطلاع حاصل کرد.

علائم چسبندگی رحم

‪برای چسبندگی داخل رحم هیچ علامت خاصی وجود ندارد. قاعدگی کم یا قطع می شود یا قاعدگی دردناک، نازایی و سقط مکرر داشته باشند. در این صورت باید وقتی بیمار با این علائم به دکتر مراجعه می کند احتمال ابتلا به چسبندگی رحم قوت می گیرد‪.

سوالات بیماران دکتر اعظم مهدوی

سوال بیمار : من ۳۱ سالمه و ۲ سال و ۹ ماهه ازدواج کردم و از ۶ ماه بعد ازدواجم اقدام ب بارداری کردم. یکسال بعد از اقدام ک به نتیجه نرسیدیم عکس رنگی گرفتم و لوله هام باز بودن اما دکتر احمری در مشهد گفت چسبندگی دارم. کلومیفن و دوفاستون به ترتیب از ۵ام تا ۱۰ام و از ۱۴ تا ۲۴ام روزی ۲تا به همراه یک آنتی بیوتیک قوی داد برای دو ماه. من همون ماه اول که مصرف کردم باردار شدم اما در ۳ماهگی به علت پایین بودن جفت و هماتوم سقط شد. بعد از ۴ماه مجدد اقدام کردم ک باردارنشدم و دکتر عطیه منصوری در مشهد معاینه کردن و گفتن احتمالا چسبندگی داری برای ۴ماه بهم کلومیفن و دوفاستون دادن یکی در هر روز از ۵ تا ۱۰ و از ۱۸ تا ۲۸. ضمنا گفتن پرولاکتینم بالاست و داستی نکس هم دادن. گفتن اگه باردار نشم باید لاپاراسکوپی کنم. ۳ماه دارو خوردم و باردار نشدم این ماه رفتم پیششون و نوبت لاپاراسکوپی دادن برا هفته بعد. خواستم بپرسم راه دیگه ای وجود داره ک من لاپاراسکوپی نشم و اینکه مث دفعه قبل باردار بشم؟آیا عکس رنگی مجدد میتونه کمک کنه؟یا ممکنه دفعه قبل صرفا بخاطر عکس رنگی باردار شده باشم و نه دارو؟چون من پریودهام منظمه و سایز تخمکم ماه قبل ک دارو میخوردم روز ۱۳ پریود ۱۷ و ۱۹ بود. یعنی فک میکنم مشکل تخمک گذاری ندارم. البته بعد از سقطم دچار لک بینی بین عادت شده بودم ک الحمدلله الان دو سه ماهه رفع شده. میخام بدونم راه نرفته ای هست ک بازهم لاپاراسکوپی رو به تاخیر بندازم؟

پاسخ پزشک : بهتره بررسی دقیق بشید

---

سوال بیمار : سلام صبح بخیر میخواستم یه سوال بپرسم از گرگان مزاحمتون میشم میخواستم بپرسم چند روز پیش خواهرم عمل برداشتن رحم داشت بیمارستان شاهرود ولی دکتر بعد از جراحی گفت نمیتونم رحم رو بردارم چون رحم به روده چسبیده آیا این حرف درسته ؟ راه درمانش چیست ؟ ممنون میشم جواب بدین

پاسخ پزشک : بله احتمال چسبندگی اعضای لگنی وجودداره ومیشه بالاپاراسکوپی درمان کرد.

---

سوال بیمار : سلام خانم دکتر خسته نباشید خواستم بپرسم اگر آندومتریوز درمان نشه عوارض داره و ممکنه چه مشکلاتی بوجود بیاد؟

پاسخ پزشک : بله.موجب چسبندگی لگنی ونازایی می شود.