چسبندگی های لگنی

عوامل زيادی مي‌توانند باعث چسبندگی های لگنی شوند. يکی از عواملی که باعث چسبندگی و انسداد لوله‌های رحمی می شود، عفونت‌ است. عفونت‌ به واسطه ميکروب‌های مختلف می تواند باعث التهاب لوله‌ها شود و افرادی که مبتلا به عفونت‌های مکرر و شديد لوله‌های رحمی می شوند و به موقع مراجعه به پزشک ندارند و تحت درمان قرار نمی گيرند، ممکن است دچار چسبندگی و به دنبال آن ناباروری شوند.

علل چسبندگی های لگنی

چسبندگی های لگنی به دلایل مختلفی ایجاد می شوند که به شرح زیر است :

سابقه جراحی

یکی از عواملی که می تواند سبب چسبندگی لوله‌ها شود، جراحی ها هستند.از شايع‌ترين جراحی ها می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

جراحی آپاندیست

عمل جراحی آپانديسيت به خصوص در کسانی که آپانديسيت پاره مي‌شود و تورم و عفونت شديد در لگن ايجاد مي‌شود، ممکن است باعث ايجاد چسبندگي‌ شود. اين چسبندگی لگنی ممکن است دو طرفه باشد يا يکطرفه، يعنی در همان سمتی که آپانديسيت قرار گرفته است.

در اين صورت چسبندگی لوله‌ها می تواند به نازايی ختم شود‪.

جراحی کیست تخمدان

يکی ديگر از جراحی هايی که ممکن است باعث چسبندگی شود جراحی کيست تخمدان، فيبروم رحم و جراحی هایی است که داخل لگن انجام می شود. در اين موارد بايد با انتخاب صحيح بيمار و اجرای تکنيک‌های مناسب جراحي و تجويز آنتی بيوتيک به ميزان کافی از بروز عفونت و چسبندگی جلوگيری کرد‪.

اندومتریوز

از علل ديگر بروز چسبندگی که امروزه يکي از بيماری های شايع در سراسر دنيا ميان زنان است و در ايران هم ميزان شيوع آن افزايش يافته، اندومتریوز است‪.با بالا رفتن سن ازدواج و عدم تمايل به بارداری احتمال اين بيماري افزايش می يابد. ابتلا به چنين بیماری مي‌تواند از عوامل مهم چسبندگی و نازايی باشد. در آندومتريوز، بافت‌ مشابه‌ پوشش‌ داخلی رحم‌ در نقاطي‌ غيرمعمول‌ در قسمت‌ پاييني‌ شکم‌ ظاهر می شود. اين‌ بافت‌ ممکن‌ است‌ روي سطح‌ تخمدان‌، پشت‌ رحم‌ و در حفره‌ لگنی، روی ديواره‌ روده و ندرتا در نقاطی دورتر به‌ وجود آيد‪.

علایم چسبندگی های لگنی

علايم ممکن‌ است‌ به‌ طور ناگهانی ظاهر شوند يا طي‌ چند‌ سال‌ به‌ وجود آيند؛

• درد لگنی فزاينده‌ هنگام‌ عادت‌ ماهانه‌، خصوصا روزهای آخرگاهی درد لگنی ممکن‌ است‌ در هر زمانی رخ‌ دهد
• درد هنگام‌ مقاربت‌ جنسي‌
• لکه‌بينی قبل‌ از عادت‌ ماهانه‌
• وجود خون‌ در ادرار يا مدفوع‌
• کمردرد و درد همراه‌ با انقباضات‌ روده‌ای

‪آيا انجام سزارين هم می تواند سبب چسبندگی لوله‌های رحمی شود؟

‪سزارين هم به دليل اينكه نوعی عمل جراحی است، مي‌تواند چنين عارضه‌ای را داشته باشد. در برخی از خانم‌ها بعد از يک بار سزارين چسبندگی های شکمی ديده می شود اما چسبندگی های شکمی کمتر در محل لوله‌های رحمی است و بيش تر در قسمت مثانه ديده می شود. اما اگر روش سزارين به صورت اصولی و صحيح انجام شود حتی در خانم‌هايی که چند بار هم سزارين شده اند اين مشکل به وجود نمی آيد

پيشگيری از چسبندگی لگنی

برای پيشگيری از ابتلا به اين مشکل و مشکلات پس از آن از جمله نازایی و عواقب آن که هزينه‌های گزافی هم دارد، توصيه می شود که خانم‌ها بلافاصله پس از مشاهده هرگونه علامت عفونت و ترشح به پزشک مراجعه کنند. بهتر است به طور مرتب حداقل يکی، دو بار در سال به پزشک زنان مراجعه کنند و چکاپ شوند و در صورتی که عفونت لگنی وجود دارد تحت درمان قرار گيرند. به محض اينکه دچار ترشحات بدبو شدند و احساس سوزش و خارش داشتند بايد سريع به پزشک مراجعه کنند و به طور کامل تحت درمان قرار گيرند. همچنين به طور ساليانه برای پاپ اسمير مراجعه کنند. در صورت ازدواج هم پيشگيری از بارداری به مدت طولانی توصيه نمی شود.

برخی خانم‌ها هم دير ازدواج می کنند و هم 7 يا 10 سال بعد از ازدواج تمايل به بارداری ندارند. اين امر، خطر ايجاد آندومتريوز و عوارض آن که چسبندگی باشد را افزايش می دهد. نکته ديگر اينکه بعد از ازدواج خانم‌ها بيشتر مستعد عفونت هستند. عفونت تناسلی و التهاب لوله بيشتر ديده می شود بنابراين اگر شرايط اجازه ‌می دهد بهتر است يکی، دو سال بعد از ازدواج بارداری اول را داشته باشند تا دچار عوارض نازایی نشوند‪

. ‪

درمان چسبندگی های لگنی

‪با روش هيستروسكوپی که يك روش آندوسكوپی تشخيصی داخل رحمی است تحت شرايط بيهوشی عمومی و با وسيله تلسكوپ مانند كه از طريق دهانه رحم وارد حفره می شود، رحم از نظر وجود انواع چسبندگی های داخل رحمی بررسی می شود. اين روش همچنين كاربرد درمانی دارد.

‪وسیله ای داخل رحم قرار داده می شود تا این چسبندگی ها آزاد شود و سپس هورمون جایگذاری می شود تا مجددا چسبندگی ایجاد نشود. درمان این عارضه صددرصد نیست ولی روش های درمانی از جمله روشی که ذکر شد روش های خوبی هستند. که با روش های کمکی دیگر به کار گرفته می شود یک تا ۲ ماه برای ترمیم زمان لازم است تا بیمار قاعدگی اش از سر گرفته شود و بافت داخل رحم خود را ترمیم کند. اگر با این شیوه درمان صورت بگیرد معمولا بازگشت اتفاق نمی افتد و مشکلی پیش نخواهد آمد. ولی بهتر است که اصلا نگذاریم این چسبندگی به وجود بیاید و درواقع پیشگیری از آن بهترین اقدام است‪.

خطرات چسبندگی های لگن

کسانی که چسبندگی اطراف و داخل لوله دارند و دچار آندومتريوز می شوند، در معرض بارداری خارج رحمی به خصوص بارداری داخل لوله‌های رحمی هستند که يکی از اورژانس‌های مامايی است و خطراتی ايجاد مي‌کند. چه بیماری هایی سبب چسبندگی های رحم و لگن می شوند؟‪یکی از بیماری هایی که می تواند احتمال ابتلا به چسبندگی رحم را زیاد کند آندومتریوز است که در این بیماری بافت داخل رحم بیرون از رحم کاشته می شود و می تواند چسبندگی های زیادی را داخل لگن ایجاد کند یا عفونت های ناشی از بیماری سل و نیز در کسانی که آپاندیسیت کهنه دارند و دیر به آن رسیدگی شده یا سوراخ شده است. همچنین در زنانی که اعمال جراحی شکمی داشته اند یا به عنوان نمونه روده شان مورد جراحی قرار گرفته ممکن است چسبندگی در لگن و شکم ایجاد شود. ایجاد بیماری های شکمی مانند آپاندیسیت در افراد اجتناب ناپذیر است و هیچ کس نمی تواند جلوی آن را بگیرد ولی توصیه می کنیم که برای هر نوع بیماری هر چقدر زودتر اقدام شود و از پیشرفت آن جلوگیری شود‪.

روش های تشخیص چسبندگی های لگن

روش های تشخیص چسبندگی های لگنی عبارتند از :

هیستروسکوپی

هيستروسكوپی يك روش آندوسكوپی تشخيصی داخل رحمی است. اين عمل تحت شرايط بيهوشی عمومی و با وسيله تلسكوپ مانندی كه از طريق دهانه رحم وارد حفره می شود صورت مي گيرد. از طريق هیستروسکوپی بررسی مستقيم رحم از نظر وجود انواع چسبندگی های داخل رحمی، پوليپ يا فيبروم و ديواره هاي رحمی امكان پذير است. هيستروسكوپی نيز كاربرد درمانی دارد. با انجام بیوپسی های متعدد می توان پولیپ و چسبندگی های لگنی را رفع کرد.

هيستروسونوگرافی (عکس برداری از داخل رحم)

بررسی بازبودن يا انسداد لوله های رحمی است. در اين روش با قراردادن لوله باريكی در دهانه لوله رحم و تزريق سرم نرمال سالين و همزمان انجام سونوگرافی می توان از عبور مايع از لوله های رحمی و رها شدن آنها در حفره لگن كه دليل بازبودن لوله ها است اطلاع حاصل كرد.

علائم چسبندگی رحم

‪برای چسبندگی داخل رحم هیچ علامت خاصی وجود ندارد. قاعدگی کم یا قطع می شود یا قاعدگی دردناک، نازایی و سقط مکرر داشته باشند. در این صورت باید وقتی بیمار با این علائم به دکتر مراجعه می کند احتمال ابتلا به چسبندگی رحم قوت می گیرد‪.

سوالات بیماران دکتر اعظم مهدوی

سوال بیمار : من 31 سالمه و 2 سال و 9 ماهه ازدواج کردم و از 6 ماه بعد ازدواجم اقدام ب بارداری کردم. یکسال بعد از اقدام ک به نتیجه نرسیدیم عکس رنگی گرفتم و لوله هام باز بودن اما دکتر احمری در مشهد گفت چسبندگی دارم. کلومیفن و دوفاستون به ترتیب از 5ام تا 10ام و از 14 تا 24ام روزی 2تا به همراه یک آنتی بیوتیک قوی داد برای دو ماه. من همون ماه اول که مصرف کردم باردار شدم اما در 3ماهگی به علت پایین بودن جفت و هماتوم سقط شد. بعد از 4ماه مجدد اقدام کردم ک باردارنشدم و دکتر عطیه منصوری در مشهد معاینه کردن و گفتن احتمالا چسبندگی داری برای 4ماه بهم کلومیفن و دوفاستون دادن یکی در هر روز از 5 تا 10 و از 18 تا 28. ضمنا گفتن پرولاکتینم بالاست و داستی نکس هم دادن. گفتن اگه باردار نشم باید لاپاراسکوپی کنم. 3ماه دارو خوردم و باردار نشدم این ماه رفتم پیششون و نوبت لاپاراسکوپی دادن برا هفته بعد. خواستم بپرسم راه دیگه ای وجود داره ک من لاپاراسکوپی نشم و اینکه مث دفعه قبل باردار بشم؟آیا عکس رنگی مجدد میتونه کمک کنه؟یا ممکنه دفعه قبل صرفا بخاطر عکس رنگی باردار شده باشم و نه دارو؟چون من پریودهام منظمه و سایز تخمکم ماه قبل ک دارو میخوردم روز 13 پریود 17 و 19 بود. یعنی فک میکنم مشکل تخمک گذاری ندارم. البته بعد از سقطم دچار لک بینی بین عادت شده بودم ک الحمدلله الان دو سه ماهه رفع شده. میخام بدونم راه نرفته ای هست ک بازهم لاپاراسکوپی رو به تاخیر بندازم؟

پاسخ پزشک : بهتره بررسی دقیق بشید

---

سوال بیمار : سلام صبح بخیر میخواستم یه سوال بپرسم از گرگان مزاحمتون میشم میخواستم بپرسم چند روز پیش خواهرم عمل برداشتن رحم داشت بیمارستان شاهرود ولی دکتر بعد از جراحی گفت نمیتونم رحم رو بردارم چون رحم به روده چسبیده آیا این حرف درسته ؟ راه درمانش چیست ؟ ممنون میشم جواب بدین

پاسخ پزشک : بله احتمال چسبندگی اعضای لگنی وجودداره ومیشه بالاپاراسکوپی درمان کرد.

---

سوال بیمار : سلام خانم دکتر خسته نباشید خواستم بپرسم اگر آندومتریوز درمان نشه عوارض داره و ممکنه چه مشکلاتی بوجود بیاد؟

پاسخ پزشک : بله.موجب چسبندگی لگنی ونازایی می شود.