غدد تیروئید از جمله غددی هستند که در فعالیت های خود می توانند در بدن انسان تولید و انباشته شده به خون تزریق شوند.این هورمون ها می توانند سبب تنظیم سوخت و ساز بدن شوند. اگر این غدد به هر دلیلی در قسمت های مختلف بدن کم یا زیاد ترشح شوند، می توانند سبب ایجاد مشکلاتی در بدن شوند. حال اگر این مشکلات و به خصوص کم کاری این غدد در دوران بارداری اتفاق بیفتند، می تواند خطرات بیش تری را برای فرد به همراه بیاورد.
کم کاری تیروئید در بارداری در مقایسه با پرکاری تیروئید شیوع کمتری دارد (۳/۱ در هر ۱۰۰۰ حاملگی ) . هیپوتیروئیدی غالبا با مشکلات قاعدگی و زایایی ارتباط دارد و سبب افزایش سقط می گردد .
علائم کم کاری تیروئید در بارداری
- یبوست
- خستگی
- عدم تمرکز
- افزایش وزن
- خشن شدن صدا
- عدم تحمل سرما
- اختلال در خواب
- ضعف عضلانی
- پوست سرد و خشن
- خستگی بیش از حد
- افتادگی پلک چشم
- بروز مشکلات خواب
- افزایش غیر طبیعی وزن
علل کم کاری تیروئید
این اختلال معمولا به علت تخریب غده توسط اتو آنتی بادی ها ایجاد می شود که معمولا به علت تیروئیدیت هاشیموتو است .
اما می توان عمده علل آن را به صورت زیر شرح داد :
وراثت و ژنتیک
آقایان به نسبت خانم ها کمتر دچار کم کاری تیروئید می شوند که این امر به دلیل ژنتیک است. اگر مادر دچار تیروئید کم کار شده باشد، باید از داروهای تقویتی و مکمل استفاده کند تا به فرزندش آسیبی وارد نشود.
سیستم ایمنی
مهم ترین و شایع ترین علتی که می تواند سبب اختلال و کم کاری تیروئید شود، داشتن سیستم ایمنی ضعیف است. اگر خانمی قبل از بارداری دچار کم کاری تیروئید به دلیل حمله سیستم ایمنی دچار شود و برای درمان آن اقدام نکند، می تواند سبب مشکلات جدی برای جنین او در دوران حاملگی شود.
عوامل محیطی
کم کاری تیروئید می تواند به دلیل عوامل بیرونی و محیطی باشد. اگر خانمی قبل از حاملگی به دلیل سرطان تیروئید تحت عمل جراحی قرار بگیرد، به دلیل قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش، می تواند دچار کم کاری تیروئید شود.
تشخیص کم کاری تیروئید در بارداری
یافته های آزمایشگاهی در بارداری شامل T3 , T4 پایین یا پایین نرمال و افزایش TSHاست .
عوارض کم کاری تیروئید در بارداری
فرد حامله با هیپوتیروئید درمان نشده در معرض خطرات ذیل می باشد :
· پره اکلامپسی ( فشار خون بالا )
· دکولمان جفت
· مرده زایی جنین
· نوزادی که با این اختلال مادر متولد می شود ممکن است که کاهش وزن هنگام تولد داشته باشد . به همین علت در صورتی که مادر قبل از لقاح یا در اوایل بارداری درمان شوند ، نوزادان آنها بدون هیچ شواهدی از عملکرد نامطلوب تیروئید ، سالم خواهند بود
درمان کم کاری تیروئید در بارداری
مکمل های هورمون تیروئید برای درمان کم کاری تیروئید مورد استفاده قرار می گیرند. . لووتیروکسین غالبا در طول حاملگی تجویز می شود . دوز معمول ابتدایی شامل ۱۵/. -۱/. میلی گرم در هر روز است که با ۵۰-۲۵ میکروگرم هر ۶-۴ هفته با توجه به سطح TSH مادری سازگاری دارد . هدف از درمان نگه داشتن سطح TSH مادر در پایین ترین سطح نرمال در یک زن حامله است . ر مقابل زنانی که قبل از حاملگی تحت درمان با مکمل های تیروئید هستند ، معمولا ۲۵-۵۰ درصد باید در طول بارداری افزایش دوز دارو وجود داشته باشد . جنین تا هفته ۱۲ حاملگی وابسته به هورمون تیروئید مادر است و سپس خود شروع به تولید آن می کند . کاهش سطح T4 در طول سه ماهه دوم منجر به نقایص دائمی عصبی نوزادی خواهد شد . پایش دقیق وضعیت تیروئید نوزاد برای تشخیص هر گونه آبنورمالیتی دارای اهمیت است .
مراقبت های پرستاری
آموزش به فرد حامله ای که دارای نقص در عملکرد تیروئید است به بهبود درمان کمک می کند . با فرد و خانواده وی در مورد بیماری و اثری که بیماری بر روی فرد و خانواده و جنین می گذارد و همچنین در مورد اهمیت رعایت رژیم درمانی ، ادامه آن ، عوارض جانبی مرتبط با آن و اهمیت پذیرش این درمان باید صحبت گردد .
زنان غالبا نیازمند کمک پرستار در سازگاری با ناراحتی و ناامیدی مرتبط با این بیماری هستند . مثلا فردی که مبتلا به پرکاری تیروئید است و عصبی و با فعالیت بیش از حد می باشد که منجر به ضعف و خستگی بیش از حد می شود ، لازم است که از فعالیت های مختلفی مانند مطالعه یا کار با دست ( صنایع دستی ) استفاده نماید .
ناراحتی های مرتبط یا حساسیت به گرما ( پرکاری تیروئید ) یا عدم تحمل سرما ( کم کاری تیروئید ) را می توان با پوشش لباس مناسب و تنظیم دمای محیط و اجتناب از دمای زیاد اتاق کاهش داد.
