کولپوسکوپی رحم یکی از ساده ترین روش های بررسی دهانه رحم است که توسط پزشک متخصص زنان و زایمان انجام می شود. در روش کولپوسکوپی پزشک از یک لوله به نام کولپوسکوپ برای بررسی بیشتر و نمونه برداری از سلول های دهانه رحم استفاده می کند. اگر علائم التهاب رحم و لگن یا بیماری مقاربتی داشته باشد، همچنین نتیجه تست پاپ اسمیر شما غیر عادی باشد، پزشک متخصص روش کولپوسکوپی از رحم را پیشنهاد می کند. در این روش علاوه بر نمونه برداری و معاینه تخصصی، بافت های سرطانی یا پیش سرطانی نیز تشخیص داده می شوند.
کولپوسکوپی رحم چیست؟
اگر آزمایشات لگن و رحم یا آزمایش پاپ اسمیر، نتیجه ای از ناهنجاری های سلول دیواره رحم را نشان دهد لازم است که کولپوسکوپی رحم انجام شود. کولپوسکوپی یکی از روش های طبیعی و غیر تهاجمی است که به پزشک اجازه معاینه دقیق تر و نمونه برداری را می دهد. در این روش از لوله ای به نام کولپوسکوپ استفاده می کنند. در انتهای لوله کولپوسکوپ یک دوربین نصب شده است تا اجازه بزرگنمایی سلول ها و دیواره داخلی دهانه رحم را بدهد.
پزشک متخصص زنان و زایمان با بررسی های دقیق تر به روش کولپوسکوپ، مشکلاتی را که با چشم قابل دیدن نیستند را بررسی و مشاهده می کند. در واقع این تکنیکی برای به دست آوردن اطلاعات از سلول های غیر طبیعی در رحم است تا وجود و علت انواع بیماری های دهانه رحم یا سرطان های رحمی مشخص شود.
مزایای کولپوسکوپی رحم
یکی از مزایای اصلی کولپوسکوپی رحم آن است که امکان تشخیص و نمونه برداری از بافت سرطانی یا مشکوک به سرطان از طریق این روش قطعی و امکان پذیر است. درست است که آزمایش های متفاوتی در زمینه بررسی بیماری های رحمی و دهانه واژن وجود دارد؛ اما روش کولپوسکوپی ایمن و مطمئن است. این روش برای زنان باردار هم انجام می شود؛ زیرا هیچ عارضه خطرناکی به دنبال ندارد. برخی از مزایای کولپوسکوپی عبارت هستند از:
- تشخیص دقیق سلول های غیر طبیعی یا سرطانی
- یک روش کم تهاجمی و بی خطر
- بدون نیاز به بی حسی یا بیهوشی
- بدون احساس درد در اندام تناسلی
- تصویر برداری با وضوح بالا از مویرگ ها حتی به صورت رنگی
- امکان استفاده برای زنان با بیماری های نقص سیستم ایمنی یا زنان باردار
- امکان دریافت نتیجه به صورت فوری
کاربرد کولپوسکوپی رحم
کولپوسکوپی رحم یک روش تشخیصی و تصویربرداری است که برای بررسی دقیق و تصویربرداری از داخل رحم و مجاور آن استفاده می‌شود. این روش از یک دستگاه به نام “کولپوسکوپ” استفاده می‌کند که یک لنز با بزرگنمایی بالا دارد. دستگاه کولپوسکوپی به وسیله پزشکان گاهی به عنوان جزء مراجعات روزمره در برنامه‌های زنانه به کار می‌رود. این روش برای موارد زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- بررسی پیشگیری و اسکرینینگ: کولپوسکوپی به عنوان یک ابزار پیشگیری و اسکرینینگ برای تشخیص زودرس سلول‌های غیرطبیعی یا تغییرات قبل از ایجاد سرطان رحم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- تشخیص و نظارت بر اختلالات سلولی: بررسی کولپوسکوپی به پزشک امکان می‌دهد تا به دقت تغییرات سلولی را بررسی کرده و تشخیص دهد که آیا نیاز به درمان بیشتری دارد یا خیر.
- پیگیری بر اساس نتایج پاپ اسمیر: در صورتی که نتایج آزمایش پاپ اسمیر نرمال نباشد، کولپوسکوپی می‌تواند برای بررسی دقیق‌تر و مشخص‌تر این تغییرات به کار رود.
- بررسی ناحیه زخم و تغییرات جراحی: برای بررسی ناحیه‌های زخمی، جراحی یا درمان‌های قبلی در داخل رحم، کولپوسکوپی ممکن است به کار رود.
- ردیابی تغییرات ناحیه‌های مشکوک: اگر در هنگام سونوگرافی یا آزمایش‌های دیگر تغییرات مشکوک در رحم یا نواحی مجاور آن مشاهده شود، کولپوسکوپی برای بررسی دقیق‌تر این تغییرات به کار می‌رود.
توصیه می‌شود که افراد به صورت دوره‌ای و بر اساس توصیه‌های پزشکان از این روش جهت پیشگیری و ارزیابی سلامت رحم استفاده کنند.
نحوه انجام کولپوسکوپی رحم
مدت زمان انجام کولپوسکوپی رحم به طور کلی تا بیست دقیقه یا حتی کمتر است که بدون نیاز به بیهوشی یا بی حسی انجام می شود. بیمار بر روی تخت مخصوص معاینه دراز می کشد و پا های خود را در رکاب مخصوص می گذارد. پزشک متخصص زنان و زایمان دهانه ابتدای واژن را با گذاشتن وسیله ای به نام اسپکولوم باز نگه می دارد. بعد از باز ماندن دهانه رحم، پزشک لوله ای به نام کولپوسکوپ را وارد دهانه رحم می کند.
دوربین مخصوص در انتهای لوله، امکان مشاهده محیط داخلی دهانه رحم و سلول ها را بر روی مانیتور مخصوص فراهم می کند. پزشک بعد از بررسی های دقیق و حتی انجام بیوپسی یا نمونه گیری، لوله کولپوسکوپ را خارج می کند. به طور کلی این روش راحت و بدون اذیت است و احساس درد شدیدی به همراه ندارد. البته ممکن است بعد از نمونه گیری کمی ترشحات تیره رنگ یا قطره خون مشاهده شود؛ اما جای هیچ نگرانی نیست.
چه کسانی کاندیدای کولپوسکوپی هستند؟
برای بعضی از افراد، اکیدا توصیه می شود تا از کولپوسکوپی رحم برای تشخیص مشکلات آن ها استفاده شود، این افراد عبارتند از :
- خانم هایی که در دهانه رحم خود، دچار التهاب شده اند.
- خانم هایی که در ناحیه واژن خود، دچار ترشحات و خونریزی های غیرعادی هستند.
- کسانی که مبتلا به زگیل تناسلی شده اند.
- افرادی که به هنگام برقراری رابطه جنسی، دچار درد و خونریزی شده اند.
- خانم هایی که در تست پاپ اسمیر، با مورد مشکوکی مواجه شده اند.
- خانم هایی که مبتلا به سرطان دهانه رحم شده اند.
اگر می خواهید درباره خونریزی های شدید واژن بیش تر بدانید، کلیک کنید.
آیا کولپوسکوپی همان پاپ اسمیر است؟
روش تشخیصی کولپوسکوپی با تست پاپ اسمیر تفاوت های زیادی دارد، پس بدین معنی است که کولپوسکوپی رحم همان تست پاپ اسمیر نیست. پاپ اسمیر نوعی تست غربالگری است که از دهانه رحم گرفته می شود و اکثر بیماری هابا این روش تشخیص داده می شوند. کولپوسکوپی روشی است تشخیصی که با مشاهده هر نوع تغییر اعم از رنگ و ظاهر می توان با بیوپسی و برداشتن بافت زائد، به درمان بیماری نیز پرداخت. اما در صورتی که پاپ اسمیر امکان پذیر نیست، چرا که فقط از سطح دهانه رحم انجام می شود. به همین دلیل است که کولپوسکوپی از دقت بالایی برخوردار است و می تواند مشکل را به طور دقیق به پزشک متخصص نشان دهد.
اقدامات قبل از کولپوسکوپی رحم
آمادگی قبل از کولپوسکوپی رحم برای اطمینان از اجرای عملی آسان و بهینه، نیاز به توجه به موارد زیر دارد:
- مشاوره با پزشک: قبل از انجام کولپوسکوپی، با پزشک خود مشاوره کنید. او به شما توضیح خواهد داد که چگونه باید برای آماده‌سازی این عمل آمادگی کنید و هر گونه سوالی که دارید را بپرسید.
- اطلاع از راهنمایی‌ها: پزشک شما ممکن است به شما راهنمایی‌های خاصی در مورد آمادگی قبل از کولپوسکوپی بدهد. به دقت این راهنمایی‌ها را مطالعه کنید و از پیشنهادات او پیروی کنید.
- ممنوعیت از مواد غذایی و نوشیدنی: ممکن است پزشک شما توصیه کند که قبل از کولپوسکوپی، چند ساعت به مدت پستاندهی خود از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی پرهیز کنید.
- اجتناب از مصرف هر نوع دارو: اگر داروهای خاصی مصرف می‌کنید، با پزشک خود در مورد ادامه یا توقف مصرف آنها قبل از عمل مشاوره کنید.
- آموزش درباره روند عمل: پزشک شما به شما توضیح خواهد داد که چگونه روند کولپوسکوپی انجام می‌شود و به شما اطلاعاتی در مورد زمان و مکان اجرای عمل خواهد داد.
- آماده‌سازی روحی: پیش از کولپوسکوپی، با اطمینان روحی خود آشنا شوید و در صورت داشتن هرگونه نگرانی یا سوال، آن را با پزشک خود مطرح کنید.
به طور کلی، همکاری فعّال با پزشک شما و پیروی از توصیه‌های او به شما کمک می‌کند تا آمادگی لازم برای کولپوسکوپی رحم را داشته باشید
خطرات کولپوسکوپی رحم
خطرات و عوارض حاصل از کولپوسکوپی رحم آن قدر نادر بوده که ممکن است از هر صد نفر، یک نفر آن را تجربه کند. با این حال باز هم روش کولپوسکوپی خطرات جدی به دنبال ندارد. برخی از زنانی که دچار حساسیت بالا هستند بعد از نمونه گیری توسط کولپوسکوپی ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- خونریزی بیشتر از یک هفته
- عفونت دستگاه تناسلی
- ترشحات رنگی و بد بو
- احساس درد و ناراحتی در اندام های لگنی
آیا کولپوسکوپی عوارضی هم دارد ؟
معمولا کولپوسکوپی عوارض جدی با خود همراه ندارد و تنها ممکن است در موارد نادر عوارض شامل شما شود .
ممکن است بعد از کولپوسکوپی شاهد ترشحات از واژن به رنگ قهوه ای ، سیاه و سفید شوید، این ترشحات طبیعی است و جای نگرانی وجود ندارد بعد از چند روز به طور کامل قطع می شود.
اما لازم است توجه داشته باشید اگر این ترشحات نشان دهنده عفونت باشد هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید علائمی همچون :
- تب
- درد شدید در نواحی شکم و کمر
- خونریزی که بیش اتز ۷ روز به طول بکشد .
- تخلیه واژینال سنگین
می توانند نشان دهنده عفونت باشند .
اقدامات پس از کولپوسکوپی رحم
برخی از مراقبت های پس از کولپوسکوپی رحم عبارتند از :
- استراحت: بعد از کولپوسکوپی رحم، بهتر است تا چند روز از فعالیت‌های سنگین و ورزشی خودداری کنید. استراحت به بدن کمک می‌کند تا بهبود سریع‌تری داشته باشد.
- درمان درد: ممکن است پس از کولپوسکوپی رحم درد و ناراحتی احساس شود. مصرف داروهای تسکین‌دهنده درد با توصیه پزشک می‌تواند این مشکل را کاهش دهد.
- استفاده از پنبه یا دستمال: در محدوده واژن (سینه مراحل درمانی) ممکن است برخی افتراق‌ها یا خونریزی‌های کم رخ دهد. استفاده از پنبه یا دستمال به عنوان مهار خون می‌تواند مفید باشد.
- خوردن مواد غذایی نرم: در ایام اولیه پس از کولپوسکوپی رحم، بهتر است از مواد غذایی نرم و آرام برای کاهش فشار در منطقه رحم استفاده کنید.
- جلوگیری از انجام روابط جنسی: تا زمانی که پزشک شما توصیه نکند، بهتر است از انجام روابط جنسی خودداری کنید.
- پیگیری با پزشک: مراقبت‌ها و پیشنهادات پس از کولپوسکوپی رحم ممکن است بسته به وضعیت شما تغییر کنند. بنابراین، پیگیری منظم با پزشک و پیروی از دستورات او بسیار اهمیت دارد.
به هر حال، همیشه بهتر است توصیه‌های خاص پزشک خود را دنبال کنید و در صورت بروز هرگونه ناراحتی یا مشکل، به او اطلاع دهید.
