لاپاراسکوپی کیست تخمدان

آیا تا به حال به این مساله فکر کرده اید که اگر تخمدان در خانم ها دچار مشکل شود، چه اتفاقاتی ممکن است بیفتد؟ حتی فکر کردن به این مساله بسیار وحشتناک است، چه برسد به اینکه خانمی در سنین جوانی متوجه کیست تخمدان شود که نیاز به جراحی داشته باشد! اما صبر کنید، مساله انقدرها هم وحشتناک و ترسناک نیست. چرا که کیست تخمدان از شایع ترین بیماری هایی است که بسیاری از خانم ها با آن دست و پنجه نرم می کنند، است. همانطور که می دانید، وظیفه تخمدان ها تولید هورمون های استروژن و پروژسترون و همچنین تخمک است. در سنین باروری یعنی از سن بلوغ تا قبل از آخرین پریود یا همان یائسگی، همه خانم ها در هر دوره از عادت ماهانه خود تخمک آزاد می شود. ممکن است کیست تخمدان شکل گیرد که حاوی کیسه ای با مایع است. بعضی از این کیست ها ممکن است هیچ نوع درد و نشانه ای نداشته باشند. از مهم ترین و کم تهاجمی ترین درمان های این بیماری، لاپاراسکوپی کیست تخمدان است. در این مقاله قصد داریم بیش تر درباره علل و علائم کیست تخمدان و درمان آن با استفاده از لاپاراسکوپی صحبت نماییم.

آناتومی تخمدان

همه خانم ها دارای دو تخمدان هستند که یکی در طرف راست و دیگری در طرف چپ رحم قرار گرفته اند. اندازه این تخمدان ها به اندازه بادام بوده و تخمک ها در هر دوره از عادت ماهیانه در درون تخمدان ها شکل می گیرند. کیست های تخمدانی ممکن است برای هر خانمی به وجود بیاید که شامل کیسه هایی است که پر از مایع بوده می توانند سبب روز مشکلاتی شوند. البته این نکته را باید ذکر کرد که ممکن است اکثر کیست های تخمدانی هیچ نوع نشانه و علائمی و دردی نداشته باشند.

صحبت های دکتر مهدوی در خصوص کیست تخمدان

بیماری های تخمدان

بیماری های تخمدان به شرح زیر است :

کیست تخمدان

نوع شایعی از اختلالات تخمدان، کیست تخمدان است. ماهیانه اگر یک کیست به وجود بیاید، امری طبیعی است. این یک کیست (یا فولیکول) عملکردی است. کیست تخمدان، تخمکی است که در حال رها شدن در دوره قاعدگی است. اگر اسپرم در زمان رهاسازی وجود داشته باشد، ممکن است حاملگی رخ دهد. معمولا این نوع کیست‌ها در عرض یک الی دو هفته از بین می‌روند، اما بعضی وقت ها امکان دارد تا مدت بیش تری باقی بمانند. انواع دیگر کیست‌های تخمدان اشکالی از اختلالات تخمدان هستند. کیست تخمدان پر از سبب درد تخمدان و ناباروری می شود. این نوع کیست ها که معمولا با نام کیست های شکلاتی از آن ها نام برده می شود، هنگام جراحی همانند شکلات ذوب شده هستند و متخصص زنان می‌تواند این کیست‌ها را در سونوگرافی مشاهده کند.

تخمدان پلی کیستیک

تخمدان پلی کیستیک نوعی دیگر از بیماری های تخمدان است که سبب اختلالات هورمونی می شود. این بیماری ناشناخته بوده و در آن تخمدان‌ها با کیست‌های کوچک زیادی در لبه‌ها بزرگ می‌شوند. بیماران مبتلا به تخمدان پلی کیستیک معمولاً دچار دوره های قاعدگی نامنظم هستند و از رشد و یا ریزش بیش از حد مو رنج می برند. ، این نوع کیست تخمدان و ناباروری رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند. زنان با وزن بالا بیش تر دچار این اختلال می شوند، هرچند در برخی از موارد نیز زنان با وزن کم نیز می توانند دچار این بیماری شوند.

نارسایی زودرس تخمدان

 نارسایی زودرس تخمدان از دیگر اختلالات و بیماری های تخمدان است که در سنین بالا و در خانم هایی که پریود آن ها به طور کامل قطع شده است، اتفاق می افتد. یائسگی زودرس معمولا در سنین زیر ۴۰ سال اتفاق می افتد که همین سبب نارسایی زودرس تخمدان می شود. از علل این بیماری می توان به عوامل ارثی و ژنتیکی اشاره کرد.

کیست درموئید

این نوع کیست ها، کیست‌هایی پر از مو، دندان و مایع چربی هستند. با بزرگ شدن کیست های درموئید، درد در ناحیه شکم شدیدتر می شود. همچنین این نوع کیست ها نیز می توانند سبب ناباروری شوند. این کیست ها را می توان با سونوگرافی تشخیص داد.

کیست تخمدان چه علائم و نشانه هایی دارد؟

معمولا کیست ها هیچ نشانه ای ندارند اما با بروز علائم باز هم نمی توان به طور قطع آن ها را تشخیص داد، چرا که دیگر بیماری هایی همچون آندومتریوز نیز علائمی مشابه با کیست تخمدان دارند. در صورتی که کیست های تخمدانی بزرگ شوند، می توانند سبب بروز درد در ناحیه شکم شوند. این امر همچنین می تواند سبب فشار بر روی مثانه شود و سبب تکرر ادرار در فرد شود.نشانه هایی که حاکی از کیست تخمدان است، عبارتند از :

علائمی که ممکن است در اثر کیست های تخمدانی در افراد به وجود آید عبارتند از :

• نفخ کردن شکم
• سیری زودرس
• فشار بر روده ها
• احساس درد هنگام دفع
• داشتن موهای زائد زیاد
• احساس سنگینی زیر شکم
• دردهای متناوب و مبهم لگنی
• درد در حین برقراری رابطه جنسی

احساس درد در لگن

دردی مداوم و متناوب و در عین حال مبهم که در ناحیه کمر و ران ها گسترش می یابد و این درد درست قبل از آغاز و یا تمام شدن پریود ایجاد می شود.

انواع کیست های تخمدان

شایع ترین کیست های تخمدان فونکسیولfunctional هستند که ممکن است طی حالت نرمال چرخه قاعدگی ایجاد شوند. نوع نادر دیگری از کیست های تخمدانی وجود دارند که عبارتند از :

• کیست های سیستادنوم مخاطی
• کیست های تخمدان درموئید
• کیست تخمدان هموراژیک
• کیست فولیکولی تخمدان
• کیست جسم زرد تخمدان
• کیست اندومتریوئید

کیست های سیستادنوم مخاطی

کیست های سیست آدنوما که از بافت تخمدانی ایجاد می شوند، می توانند از مواد موکوسی و یا مایع آبکی تشکیل شده باشند.

کیست های تخمدان درموئید

کیست های درموئید زمانی ایجاد می شوند که بافت زیر پوست جمع می شود. این کیست ها ممکن است حاوی مو، دندان یا اعصاب باشند. آنها معمولاً در بدو تولد ظاهر می شوند. کیست‌های درموئید اغلب روی سر و گردن شما ایجاد می‌شوند، اما ممکن است در تخمدان‌ها، ستون فقرات یا هر جای دیگری از بدن شما نیز باشند. اگرچه کیست های درموئید معمولاً بی ضرر هستند، ارائه دهندگان اغلب این کیست ها را با جراحی حذف می کنند.

کیست تخمدان هموراژیک

کیست های تخمدان خونریزی دهنده (HOCs) معمولاً از خونریزی به جسم زرد یا سایر کیست های عملکردی ایجاد می شوند. ویژگی های رادیوگرافی بسته به سن خونریزی متغیر است. آنها معمولا در عرض هشت هفته برطرف می شوند.

کیست فولیکولی تخمدان

کیست های فولیکولی به عنوان کیست های تخمدان خوش خیم یا کیست های عملکردی نیز شناخته می شوند. اساساً آنها پاکت های بافتی پر از مایع هستند که می توانند روی یا در تخمدان شما ایجاد شوند. آنها معمولاً در زنان در سنین باروری در نتیجه تخمک گذاری رخ می دهند. به ندرت پیش می آید که دختران نابالغ دچار کیست فولیکولی شوند. زنان یائسه به هیچ وجه به آن مبتلا نمی شوند. هر کیستی که بعد از یائسگی در یک زن ایجاد می شود نیاز به ارزیابی دارد.

کیست جسم زرد تخمدان

کیسه های فولیکولی معمولاً پس از آزادسازی تخمک حل می شوند. اما اگر کیسه حل نشود و باز شدن فولیکول ها بسته شود، مایع اضافی در داخل کیسه ایجاد می شود و این تجمع مایع باعث ایجاد کیست جسم زرد می شود.

کیست اندومتریوئید

بخشی از شرایطی است که به نام آندومتریوز شناخته می شود، این نوع کیست زمانی ایجاد می شود که بافت آندومتر (غشای مخاطی که لایه داخلی دیواره رحم را تشکیل می دهد) در تخمدان ها رشد می کند. این بیماری زنان را در طول سال های باروری تحت تاثیر قرار می دهد و ممکن است باعث درد مزمن لگن مرتبط با قاعدگی شود.

چه روش های تشخیصی برای کیست های تخمدان وجود دارد؟

در ابتدا برای اینکه بدانید آیا به کیست تخمدان مبتلا هستید یا خیر، برای شما آزمونی در نظر گرفته ایم، لطفا با دقت به پرسش ها پاسخ دهید :

روش های متعددی برای تشخیص کیست های تخمدانی وجود دارد که در اینجا به برخی از آن ها اشاره می کنیم :

روش بالینی

یکی از بهترین و موثرترین راه های تشخیص کیست های تخمدانی، روش بالینی است. تشکیل کیست تخمدان می تواند سبب افزایش سطح هورمون های انسولین، تستوسترون، LH و پرولاکتین شود. پزشک متخصص نیز می تواند در معاینه لگنی کیست را تشخیص دهد.

باید به این نکته توجه داشت که اگر کیست تخمدان حاوی ترکیبی از کیست مایع و جامد باشد، نیاز به بررسی های بیش تری دارد. به همین دلیل باید تست و آزمایش های بیش تری برای آن انجام شود.

---

تست حاملگی

نتیجه آزمایش اگر مثبت باشد، ممکن است نشان دهد که فرد مبتلا به کیست جسم زرد است.

---

سونوگرافی لگن

یک دستگاه مبدل امواج صوتی با فرکانس بالا (اولتراسوند) را ارسال و دریافت می کند تا تصویری از رحم و تخمدان ها را روی یک صفحه ویدئو ایجاد کند. پزشک تصویر را تجزیه و تحلیل می کند تا وجود کیست را تأیید کند، به شناسایی محل آن و تعیین جامد، پر از مایع یا مخلوط بودن آن کمک کند.

---

لاپاراسکوپی

با استفاده از لاپاراسکوپ، ابزاری باریک و روشن که از طریق یک برش کوچک به شکم وارد می شود، پزشک از این طریق می تواند تخمدان ها را مشاهده کرده و کیست تخمدان را خارج کند. این یک روش جراحی نیاز به بیهوشی دارد.

---

آزمایش خون CA 125

سطح خونی پروتئینی به نام آنتی ژن سرطانی 125 (CA 125) اغلب در زنان مبتلا به سرطان تخمدان افزایش می یابد. اگر کیست شما تا حدی جامد است و در معرض خطر بالای سرطان تخمدان هستید، ممکن است پزشک این آزمایش را تجویز کند.

افزایش سطح CA 125 می تواند در شرایط غیر سرطانی مانند آندومتریوز، فیبروم رحم و بیماری التهابی لگن نیز رخ دهد.

چه درمان هایی برای کیست تخمدان وجود دارد؟

درمان بستگی به سن، نوع و اندازه کیست و علائم شما دارد. پزشک شما ممکن است رو های زیر را پیشنهاد دهد :

انتظار مراقب

در بسیاری از موارد می توانید منتظر بمانید و مجددا معاینه شوید تا ببینید آیا کیست ظرف چند ماه از بین می رود یا خیر. اگر هیچ علامتی ندارید و سونوگرافی نشان می دهد که یک کیست ساده، کوچک و پر از مایع دارید، این یک گزینه استT صرف نظر از سن

سونوگرافی لگن

پزشک احتمالاً توصیه می کند که سونوگرافی های بعدی لگن را در فواصل زمانی مختلف انجام دهید تا ببیند آیا اندازه کیست شما تغییر می کند یا خیر.

دارو

پزشک متخصص ممکن است داروهای ضد بارداری هورمونی مانند قرص های ضد بارداری را برای جلوگیری از عود دوباره کیست تخمدان تجویز کند. با این حال، قرص های ضد بارداری کیست موجود را کوچک نمی کنند.

عمل جراحی

پزشک ممکن است پیشنهاد کند کیستی که در حال رشد است و رشد آن در دو یا سه دوره قاعدگی ادامه می‌یابد و باعث درد می‌شود، خارج نمایید. برخی از کیست ها را می توان بدون برداشتن تخمدان برداشت (سیستکتومی تخمدان). در برخی موارد، پزشک ممکن است برداشتن تخمدان آسیب دیده و دست نخورده ماندن تخمدان دیگر را پیشنهاد کند (اووفورکتومی).

اگر یک توده کیستیک سرطانی باشد، احتمالاً پزشک را به یک متخصص سرطان زنان ارجاع می دهد. ممکن است نیاز به برداشتن رحم، تخمدان ها و لوله های فالوپ (هیسترکتومی کامل) و احتمالاً شیمی درمانی یا پرتودرمانی داشته باشید. همچنین احتمالاً زمانی که کیست تخمدان بعد از یائسگی ایجاد می شود، پزشک شما جراحی را توصیه می کند.

مراحل انجام جراحی لاپاراسکوپی تخمدان

در صورتیکه کیست ها بزرگ و غیر سرطانی باشند، برداشتن کیست تخمدان با استفاده از جراحی با لاپاراسکوپی توصیه می شود. در این روش فرد در وضعیت بیهوشی عمومی قرار می گیرد.

در حین عمل ، یک برش کوچک در ناحیه زیر شکم و نزدیک ناف ایجاد می شود و گاز کربن دی اکسید جهت بزرگ کردن آن قسمت تزریق می شود، چرا که این امر می تواند فضای بیش تری را برای جراحی فراهم می کند. پس از آن، وسیله ای به نام لاپاراسکوپ از طریق برش وارد می شود. دوربین و لنز در یک سر لاپاراسکوپ به متخصص کمک می کند تا داخل بدن را مشاهده کند. یک یا دو برش کوچک دیگر در اطراف اولین برش ایجاد می شود تا ابزار جراحی وارد شود. سپس کیست دست نخورده یا از طریق ساکشن برداشته می شود و به دنبال آن برش بخیه انجام می شود.

فیلم واقعی جراحی لاپاراسکوپی کیست تخمدان توسط دکتر مهدوی

چه کسانی نمی توانند کاندید جراحی لاپاراسکوپی کیست تخمدان باشند؟

این جراحی مناسب همه خانم ها نیست. به طور مثال خانم هایی که دچار مشکلات زیر هستند نباید این عمل را انجام دهند :

• خانم های یائسه
• خانم های با اضافه وزن
• خانم های مبتلا به بیماری های قلبی، عروقی یا تنفسی

خانمهایی هم که قبلا جراحی های شکم مثل زایمان سزارین، افتادگی مثانه و … را انجام داده اند، نباید لاپاراسکوپی شوند. چرا که عوارض این جراحی برای این دسته از بانوان شدیدتر از دیگران است.

وویس رضایتمندی از بیمار عزیزمون که با لاپاراسکوپی، درمان شدند

دوران نقاهت جراحی لاپاراسکوپی کیست تخمدان

• برداشتن کیست تخمدان با لاپاروسکوپی یک روش جراحی است که برای درمان کیست ها یا توده های پر از مایع است که در تخمدان ها ایجاد شده اند، انجام م دوربین لاپاراسکوپی از طریق یک برش کوچک در ناف وارد می شود. دو تا سه ابزار جراحی تخصصی دیگر از طریق برش‌های کوچکی که در قسمت تحتانی شکم ایجاد می‌شود، وارد می‌شوند.
• پس از انجام عمل، کبودی و درد در ناحیه ناف و شکم امری طبیعی است. شانه ها و پشت ممکن است به دلیل قرار گرفتن گاز در شکم در طول عمل، دچار آسیب و صدمه شود. همچنین لکه بینی و ترشحات واژینال نیز از جمله مواردی هستند که نباید نگران آن ها باشید.  

• برش های شکم با چسب پوستی یا بخیه بسته می شود و ممکن است با چسب پوشانده شود. بانداژ و قرار گیری آن بر روی محل جراحی را می توان تا 24 ساعت پس از لاپاراسکوپی برداشت. ( البته چسب یا بخیه ها خود به خود حل می شوند.) اگر روی برش‌های خود بانداژهای کوچکی دارید، نباید هیچ کاری با آن ها داشته باشید، چرا که خود به خود می‌افتند. در صورت عدم افتادن، می‌توان هفت روز بعد از عمل آنها را برداشت.
• دوش گرفتن و حمام کردن مشکلی ندارد اما نباید روی محل برش ها را مالش داد.
• هفته اول پس از جراحی، ممکن است بیش از حد معمول احساس خستگی کنید. این هفته اول آرام باشید و سپس با پیاده روی کوتاه و فعالیت سبک به تدریج سطح فعالیت خود را افزایش دهید. زمانی که احساس راحتی کردید، فعالیت جنسی می تواند از سر گرفته شود.

امیدواریم در این مقاله به پاسخ سوالات خود رسیده باشید. اگر در زمینه بیماری های زنان و همچنین لاپاراسکوپی سوالاتی دارید فرم زیر را تکمیل کنید تا مشاوران با شما تماس بگیرند.

سوالات متداول