یکی از سوالاتی که برای بسیاری از افراد مبتلا به اندومتریوز پیش می آید، این است که آیا اندومتریوز سرطان است؟ آیا می تواند سبب مرگ آن ها شود؟ باید در جواب این پرسش بگوییم که خیر اندومتریوز سرطان نیست اما نوعی بیماری مزمن و التهابی است که در آن بافتی که معمولاً در داخل رحم قرار دارد خارج از رحم در سایر مناطق داخل شکم و لگن رشد می‌کند. این بافت خارج از محل خود می‌تواند روی تخمدان‌ها، لوله‌های رحم، سطح خارجی رحم و سایر اعضای لگن تشکیل بدهد. اما به طور نادر ممکن است سلول‌های سرطانی نواحی که دارای اندومتریوز هستند، به طور مثال در بعضی از تومورهای درمان‌ناپذیر یا بیماری‌های نادر مانند کارسینوم رحمی بافتی سبب شکل گرفتن آن ها شود.
آیا اندومتریوز خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد؟
با توجه به تحقیقات علمی، اندومتریوز به طور کلی خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی‌دهد. اکثر زنان با اندومتریوز در طول عمر خود به سرطان مبتلا نمی‌شوند. اما باید توجه داشت که در برخی موارد خاص، ارتباطی بین اندومتریوز و برخی انواع سرطان‌ها وجود دارد. برخی از آن ها عبارتند از :
سرطان تخمدان
ارتباط بین اندومتریوز و سرطان تخمدان، بیش ترین گزارشی که از سوی محققین دریافت شده است. خانم هایی که مبتلا به اندومتریوز هستند، ممکن است در معرض خطر بیش تری در خصوص ابتلا به سرطان تخمدان قرار بگیرند.
سرطان رحم
هنوز ارتباط مستقیمی بین سرطان رحم و ابتلا به اندومتریوز یافت نشده است. ولی سرطان رحم می تواند عاملی بر اندومتریوز باشد.
همچنین، باید توجه داشت که هر دو اندومتریوز و سرطان می‌توانند به طور همزمان در یک فرد وجود داشته باشند، اما این وقوع همزمان نشان‌دهنده ارتباط علت و معلولی بین آنها نیست و به صورت تصادفی ممکن است رخ دهد.
سن شیوع اندومتریوز
اندومتریوز، بیماری است که در سنین باروری رخ می دهد، اما در نوجوانان و زنان یائسه که درمان هورمونی می گیرند نیز مشاهده می شود. شیوع آن در ۱۰ درصد افراد بوده و در زنان مبتلا به درد لگنی یا نازایی 20 تا ۹۰ درصد است. در زنان مبتلا به کم باروری بدون توجیح ۵۰ درصد گزارش شده است. لاپاراسکوپی اندومتریوز نسبت به لاپاراتومی در تشخیص اندومتریوز روش بهتری است .
عوامل خطر ابتلا به اندومتریوز که منجر به سرطان می شود
عوامل خطر اندومتریوز عبارتند از :
- نازایی
- موی قرمز
- سن پاتیین منارک
- سیکل قاعدگی کوتاه
- هیپر منوره
- نولی پاریتی
- تماس با دی اکسین یا احتمالا کلرینیتد بی فنل
- رژیم غنی از چربی و گوشت قرمز
- آنومالی مجرای مولرین
- وزن زیر ۷ پوند
- حاصل بارداری چند قلو بودن
- تماس دوره جنینی با DES
- سابقه اندومتریوز در بستگان درجه اول
- قد بلند
- درمان طبی یا جراحی اندومتریوز قبلی
استفاده قبلی از IUD و کشیدن سیگار با افزایش خطر این بیماری همراه نیست.
عوامل حفاظت کننده از اندومتریوز عبارتند از :
- مولتی پاریتی
- شیردهی
- تماس داخلی رحمی با تنباکو
- بالا بودن BMI
- افزایش نسبت دور کمر به باسن
- ورزش
- رژیم غذایی سرشار از سبزیجات و میوه جات
عوامل ژنتیکی که سبب سرطان و اندومتریوز می شود
ژنتیک یکی از عوامل مهم بروز بسیاری از بیماری هاست که می تواند سبب اندومتریوز و در برخی موارلد نادر سرطان نیز شود. در ادامه به برخی از عوامل ژنتیکی که می‌توانند سبب بروز سرطان و اندومتریوز شوند، اشاره می‌کنم:
پیشرفت ژن های سرطانی
برخی از ژن‌ها که به نرمالیته و کنترل رشد سلول‌ها مرتبط هستند، ممکن است به عوامل داخلی یا خارجی تحت تأثیر قرار گیرند و به ژن‌های سرطانی تبدیل شوند. این تغییرات ژنتیکی می‌توانند رشد غیرطبیعی سلول‌ها را تحریک کنند و سبب سرطان و اندومتریوز شوند.
وراثت و جهش های ژنتیکی
جهش‌هایی که در ژنوم سلول‌ها رخ می‌دهند، می‌توانند منجر به تغییرات غیرطبیعی در رشد و تقسیم سلول‌ها شوند. برخی از این جهش‌ها می‌توانند در رابطه با سرطان و اندومتریوز نقش داشته باشند.
وراثت
برخی از نسل به نسل انتقالی ژنتیکی، مانند برخی سندرم‌های خانوادگی، می‌توانند باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان و اندومتریوز شوند. به عنوان مثال، برخی از جهش‌های ژنتیکی مرتبط با سندرم لینچ (Lynch syndrome) می‌توانند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهند.
عوامل محیطی
هرچند ژنتیک نقش مهمی در بروز سرطان و اندومتریوز دارد، اما عوامل محیطی مانند عوامل تغذیه‌ای، عوامل شیمیایی، استفاده از داروها، عوامل تنفسی و سایر عوامل محیطی نیز می‌توانند تأثیر بسزایی در ایجاد و تشدید این بیماری‌ها داشته باشند.
عوامل محیطی
عوامل ژنتیکی تنها یکی از عوامل موثر در بروز سرطان و اندومتریوز هستند و بسیاری از افراد بدون وجود عوامل ژنتیکی خاص نیز ممکن است به این بیماری‌ها مبتلا شوند. همچنین، تأثیر دقیق هر ژن یا جهش ژنتیکی بر رواین پاسخ به دلیل بریده شدن ناگهانی جزئیات خاتمه یافت. لطفاً سوال خود را ادامه دهید تا بتوانم به شما کمک کنم.
از دیگر دلایل ژنتیکی بودن این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد :
دلایل ژنتیکی بودن این بیماری عبارتند از :
- تجمع فامیلیال اندومتریوز
- ابتلای همزمان در دوقلوهای منوزیگوت
- شروع علایم در سن مشابه در خواهران غیردوقلوی مبتلا
- شیوع ۹-۶ برابری اندومتریوز در بستگان درجه یک فرد بیمار
- شیوع ۱۵ درصدی یافته های منطبق با اندومتریوز در MRI بستگان درجه یک بیماران مبتلا به مرحله III و IV اندومتریوز
مطالعات جمعیتی در خصوص اندومتریوز و بیماری های دیگر
- در صورت ابتلای یکی از بستگان درجه اول به اندومتریوز، احتمال اندومتریوز ۷ برابر افزایش می یابد.
- الگوی وراثت مندلی کشف نشده اما وراثت چند عاملی برای اندومتریوز مطرح شده است.
- در مادر و خواهر مبتلا فرد مبتلا خطر اندومتریوز ۲/۷ و در دوقلوهای هموزیگوت احتمال ابتلا ۷۵ درصد است.
- در زنان واقع در سنین باروری، بین اندومتریوز و لوپوس اریتماتوی سیستمی خال های دیس پلاستیک و سابقه ملاتوم ارتباط وجود داشته است.
- ریسک اندومتریوز با جهش در بازوی کوتاه کروموزوم ۷ در ارتباط بوده و این ارتباط در درجات شدید و متوسط در نظر گرفته شوند.
