ضروری ترین مراقبت های بعد از لاپاراسکوپی رحم

مراقبت‌های پس از لاپاراسکوپی رحم نقش حیاتی در بهبود سریع‌تر و جلوگیری از بروز عوارض احتمالی دارند. رعایت توصیه‌هایی مانند استراحت کافی، محدودیت در فعالیت‌های بدنی، توجه به بهداشت محل زخم، مصرف منظم داروهای تجویز شده و پیگیری جلسات ویزیت با پزشک به بیمار کمک می‌کند که دوره بهبودی راحت‌تری را سپری کند. همچنین، توجه به تغذیه سالم، مصرف مایعات کافی و انجام فعالیت‌های سبک می‌تواند به بهبود گردش خون، جلوگیری از لخته شدن خون و افزایش انرژی بدن کمک کند. در ادامه به طور کامل به مهم ترین مراقبت های بعد از لاپاراسکوپی می پردازیم.

ویدئوی توضیحات دکتر اعظم السادات مهدوی درباره مراقبت های بعد از لاپاراسکوپی را مشاهده کنید

اهمیت رعایت مراقبت های بعد از لاپاراسکوپی

لاپاراسکوپی رحم یک روش جراحی کم‌تهاجمی است که برای تشخیص و درمان مشکلات مختلف رحمی و لگنی انجام می‌شود. این عمل با استفاده از یک دوربین کوچک و ابزارهای خاص از طریق برش‌های کوچک در ناحیه شکم صورت می‌گیرد. لاپاراسکوپی نسبت به جراحی باز، دوران بهبودی کوتاه‌تری دارد و معمولاً درد و عوارض کمتری برای بیمار به همراه دارد.

مراقبت‌های پس از لاپاراسکوپی رحم از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند، زیرا این اقدامات می‌توانند در بهبود سریع‌تر، کاهش درد و پیشگیری از عوارض احتمالی نقش مهمی ایفا کنند. هرچند لاپاراسکوپی به عنوان یک جراحی کم‌تهاجمی شناخته می‌شود، اما مانند هر عمل دیگری نیازمند توجه به مراقبت‌های پس از آن است.

برخی از دلایل اهمیت مراقبت‌های پس از لاپاراسکوپی رحم عبارتند از:

• پیشگیری از عفونت: لاپاراسکوپی با برش‌های کوچک همراه است و هرگونه عدم رعایت بهداشت در محل زخم می‌تواند به عفونت منجر شود. تمیز نگه‌داشتن زخم و رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی از بروز عفونت جلوگیری می‌کند.
• کاهش درد و ناراحتی: مصرف منظم داروهای مسکن و ضدالتهاب که پزشک تجویز کرده است، می‌تواند به کاهش درد و ناراحتی بیمار کمک کند و به بهبود آرامش و کیفیت زندگی فرد در دوره بهبودی بیفزاید.
• بهبود سریع‌تر و جلوگیری از تأخیر در بهبودی: استراحت کافی و پرهیز از فعالیت‌های سنگین پس از لاپاراسکوپی می‌تواند به روند بهبودی سرعت بیشتری بخشد و از وارد شدن آسیب به ناحیه جراحی جلوگیری کند.
• کاهش خطر تشکیل لخته خون: فعالیت‌های سبک مانند پیاده‌روی کوتاه و آرام می‌تواند از خطر ایجاد لخته خون جلوگیری کند و جریان خون را در بدن بهبود بخشد، اما باید طبق دستور پزشک باشد.
• پیشگیری از عوارض داخلی: برخی از مشکلات مانند نفخ، یبوست یا درد شانه‌ها به دلیل گاز مورد استفاده در لاپاراسکوپی ایجاد می‌شوند. مراقبت‌های پس از عمل، از جمله مصرف مایعات و پرهیز از غذاهای نفاخ، به کاهش این مشکلات کمک می‌کنند.
• پیشگیری از بازگشت به بیمارستان: رعایت دقیق مراقبت‌های پس از عمل می‌تواند به جلوگیری از بروز مشکلاتی که نیاز به مداخله مجدد دارند، کمک کند و از بازگشت به بیمارستان جلوگیری کند.

در کل، توجه به مراقبت‌های پس از لاپاراسکوپی رحم به بیمار کمک می‌کند تا دوره بهبودی را بدون مشکلات خاص و با کمترین عارضه ممکن سپری کند و به فعالیت‌های عادی خود بازگردد.

بیشتر بخوانید: لاپاراسکوپی فیبروم

مراقبت های قبل از لاپاراسکوپی رحم

قبل از هر چیزی، ابتدا در خصوص اقداماتی قبل از لاپاراسکوپی رحم صحبت می کنیم تا حین عمل کم ترین مشکل ایجاد شده و در نتیجه، دوران نقاهت پس از آن نیز کاهش یابد. این اقدامات به شرح زیر است :

• باید تا ۶ الی ۸ ساعت قبل از عمل ناشتا بود.
• شب قبل از عمل باید استحمام نمود.
• در خصوص داشتن هر نوع لنز چشمی و یا انواع پروتزهای زانو، سینه و یا لگن به پزشک خود اطلاع دهید.
• روده با داروهایی نظیر پودر ملین تا ۴۸ ساعت قبل از جراحی تخلیه شود، مخصوصا کسانی که مشکوک به اندومتریوز هستند.
• در صورت هر نوع آلرژی به داروهای خاص و یا داروهای بیهوشی، بهتر است به پزشک خود در این خصوص اطلاع دهید.

نکته قابل ذکر این است که باید در خانم ها تا حد امکان زمانی غیر از هفته عادت ماهانه را برای جراحی انتخاب کنند. البته در شرایط اضطراری در دوره پریود نیز لاپاراسکوپی انجام می‌شود. 

مراقبت های بعد از جراحی لاپاراسکوپی رحم

پس از عمل لاپاراسکوپی رحم، می‌بایست در خصوص سبک زندگی، تغذیه، فعالیت بدنی و… باید مراقبت هایی صورت گیرد که به شرح زیر است:

مراقبت‌های پس از لاپاراسکوپی رحم شامل مجموعه‌ای از اقدامات است که برای بهبودی سریع‌تر و جلوگیری از عوارض جراحی ضروری هستند. این مراقبت‌ها عبارتند از:

استراحت و محدودیت در فعالیت‌های بدنی

استراحت کافی بعد از لاپاراسکوپی برای بازسازی و بهبود بدن اهمیت زیادی دارد. پس از عمل، بدن نیاز دارد که انرژی بیشتری را برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده و جلوگیری از عفونت صرف کند. استراحت مناسب به بدن کمک می‌کند تا به آرامش برسد و به طور طبیعی بهبودی حاصل کند.

محدودیت در فعالیت‌های بدنی سنگین و حتی فعالیت‌های روزمره برای جلوگیری از فشار بیش‌ازحد به ناحیه جراحی ضروری است. انجام فعالیت‌های سنگین ممکن است موجب ایجاد کشیدگی و درد در ناحیه شکم شود و فرایند بهبودی را مختل کند.

پزشکان معمولاً توصیه می‌کنند که از فعالیت‌هایی مثل بلندکردن اجسام سنگین، ورزش‌های شدید و حتی خم شدن بیش از حد برای چند هفته پس از عمل اجتناب شود. این محدودیت‌ها می‌تواند به محافظت از برش‌های جراحی و جلوگیری از عوارض کمک کند.

رعایت بهداشت محل جراحی

رعایت بهداشت و تمیز نگه‌داشتن محل زخم از مهم‌ترین اقدامات برای جلوگیری از عفونت پس از لاپاراسکوپی است. توصیه می‌شود تا محل زخم را با استفاده از دستمال‌های استریل و ملایم تمیز کنید و از وارد کردن مواد آلوده به این ناحیه اجتناب کنید. از شستن و خیس‌کردن ناحیه زخم با آب برای مدت طولانی باید خودداری شود، چرا که رطوبت می‌تواند به رشد باکتری‌ها و عفونت زخم منجر شود. در هنگام دوش گرفتن، بهتر است ناحیه جراحی به خوبی پوشانده و از آب‌گیری بیش از حد جلوگیری شود.

اگر در محل زخم قرمزی، تورم یا ترشح غیرعادی مشاهده کردید، باید سریعاً به بهترین فوق تخصص لاپاراسکوپی مراجعه کنید. این نشانه‌ها ممکن است علامتی از عفونت باشند و در صورت عدم درمان به موقع، عوارض جدی‌تری به همراه داشته باشند.

مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک

داروهای تجویز شده توسط پزشک مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و مسکن‌ها برای کنترل درد و پیشگیری از عفونت بسیار مهم هستند. آنتی‌بیوتیک‌ها به منظور جلوگیری از عفونت‌های باکتریایی پس از جراحی تجویز می‌شوند و مصرف منظم و کامل آن‌ها ضروری است. مسکن‌ها و داروهای ضدالتهاب نیز برای کاهش درد و التهاب در ناحیه جراحی مفید هستند. این داروها به بیمار کمک می‌کنند که دوره بهبودی راحت‌تر و بدون درد را پشت سر بگذارد. همچنین، داروهای ضدالتهاب می‌توانند از بروز تورم و مشکلات التهابی در ناحیه جراحی جلوگیری کنند.

مصرف داروها باید دقیقاً طبق دستور پزشک و در زمان‌های مشخص انجام شود. قطع ناگهانی یا مصرف نادرست داروها می‌تواند به عوارض جانبی یا کاهش اثربخشی داروها منجر شود. بنابراین، رعایت دستور پزشک در مصرف داروها اهمیت بالایی دارد.

پیگیری جلسات ویزیت و مشاوره با پزشک 

پس از لاپاراسکوپی، پیگیری جلسات ویزیت با پزشک برای ارزیابی پیشرفت بهبودی و اطمینان از عدم بروز عوارض اهمیت زیادی دارد. این جلسات به پزشک امکان می‌دهد تا وضعیت زخم، عملکرد بدن و بهبودی بیمار را بررسی کند و در صورت نیاز دستورالعمل‌های لازم را ارائه دهد. ممکن است در این جلسات آزمایش‌های خاصی برای ارزیابی وضعیت عمومی بدن یا انجام تصویربرداری‌هایی برای بررسی دقیق‌تر تجویز شود. این بررسی‌ها می‌توانند هرگونه مشکل احتمالی را به‌موقع تشخیص داده و از پیشرفت آن جلوگیری کنند.

همچنین، پزشک در این ویزیت‌ها به سوالات و نگرانی‌های بیمار پاسخ داده و راهنمایی‌های لازم در مورد مراقبت‌های بیشتر، محدودیت‌ها و زمان بازگشت به فعالیت‌های عادی را ارائه می‌دهد. پیگیری این جلسات به بهبودی کامل و موفقیت‌آمیز کمک می‌کند.

مصرف مایعات و تغذیه مناسب

بعد از جراحی لاپاراسکوپی ابتدا بیمار به مدت ۱۲ ساعت باید ناشتا باشد و سپس به مدت ۲۴ ساعت می‌بایست غذاهای سبک و به‌ویژه مایعات زیاد مصرف نماید؛ اما یک روز پس از آن می‌تواند رژیم غذایی معمول خود را (به غیر از نوشیدنی‌های گازدار) از سر بگیرد. از جمله موارد مهم در تغذیه بعد از لاپاراسکوپی عبارتند از:

• مصرف مایعات پس از جراحی به بدن کمک می‌کند تا به تعادل خود بازگردد و از کم‌آبی جلوگیری شود. کم‌آبی بدن می‌تواند به خستگی و کاهش انرژی منجر شود و فرآیند بهبودی را کندتر کند، بنابراین نوشیدن آب و مایعات کافی در این دوره ضروری است.
• تغذیه مناسب با مصرف مواد مغذی، ویتامین‌ها و پروتئین‌ها می‌تواند به بازسازی و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده کمک کند. غذاهای سرشار از پروتئین و ویتامین C مانند گوشت، مرغ، تخم‌مرغ و میوه‌هایی مثل پرتقال و توت‌فرنگی به ترمیم زخم‌ها کمک می‌کنند.
• پرهیز از غذاهای چرب، تند و نفاخ به جلوگیری از مشکلات گوارشی مانند نفخ و یبوست کمک می‌کند. همچنین، مصرف فیبر برای بهبود حرکات روده و جلوگیری از یبوست که یکی از عوارض معمول پس از جراحی است، مفید است.

انجام حرکات و فعالیت‌های سبک 

پس از عمل لاپاراسکوپی رحم نیز همانند جراحی های دیگر، نباید از اجسام سنگین بلند کرد. رانندگی پس از آن نیز ممنوع است. این کارها را حداقل به مدت دو هفته نباید انجام داد. پس از گذشت این مدت، می توان با پیاده روی به انجام فعالیت های ورزشی آغاز نمود تا گردش خون به حالت طبیعی بازگردد. در این صورت از لخته شدن خون جلوگیری می شود. البته باز بسته به شرایط جسمانی و توانایی هر فرد، می توان فعالیت های ورزشی را از سر گرفت.

• در دوران بهبودی، فعالیت‌های سبک مانند پیاده‌روی می‌تواند به بهبود گردش خون کمک کند و خطر لخته شدن خون را کاهش دهد. پیاده‌روی کوتاه به تقویت عضلات و افزایش انرژی بدن کمک کرده و خستگی ناشی از جراحی را کاهش می‌دهد.
• فعالیت‌های سبک همچنین می‌توانند به بهبود حرکات روده و پیشگیری از یبوست کمک کنند. تحرک ملایم، به ویژه پس از مصرف غذا، می‌تواند دستگاه گوارش را تحریک کرده و فرآیند هضم و جذب مواد غذایی را تسهیل کند.
• فعالیت‌های سبک باید با مشورت پزشک انجام شوند و به تدریج افزایش یابند. هرگونه فعالیت سنگین یا فشار زیاد می‌تواند به محل جراحی آسیب وارد کند، بنابراین شروع با فعالیت‌های سبک و تدریجی بودن آن‌ها در دوران بهبودی اهمیت دارد.

مراقبت از بخیه لاپاراسکوپی رحم

بخیه هایی که در عمل لاپاراسکوپی رحم مورد استفاده قرار می گیرند، قابل جذب در بدن هستند. به همین دلیل نیازی به کرم و پماد خاصی جهت زخم های حاصل از برش نیست. ک

باید دانست که بخیه‌های لاپاراسکوپی معمولاً خودبه‌خود جذب می‌شوند و هیچ کرم یا پماد خاصی جهت مراقبت از زخم برش‌ها نیاز نمی‌باشد؛ فقط کافی است که محل زخم خشک و تمیز نگه داشته شود. البته، مصرف کرم‌های ترمیم‌کننده جهت تسریع در بهبود جای زخم، ایرادی ندارد. همچنین به منظورمحافظت از محل برش، استفاده از درماباند (نوعی چسب جراحی) توصیه می‌شود. باید افزود که در صورت کبود شدن محل جراحی، می‌توان عروق کوچک زیر پوست را برش داد تا مشکل حل شود.

دوش گرفتن

معمولاً بسته به نوع جراحی، بیمار می‌تواند روز بعد از عمل دوش بگیرد؛ اما به‌طور کلی گفته می‌شود که ۴۸ ساعت پس از لاپاراسکوپی بیمار می‌تواند با استحمام کردن، پانسمان‌ها را بردارد .

بستری بعد از عمل لاپاراسکوپی رحم

اگر لاپاراسکوپی در طول روز انجام شده باشد و با پیچیدگی خاصی همراه نباشد، نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست؛ اما در صورت طولانی یا پیچیده شدن عمل، یک شب بستری مورد نیاز است. همچنین در مواردی نظیر برداشتن جزئی از روده، احتمال دارد مدت‌زمان بستری شدن تا چند روز تمدید شود.

فعالیت جنسی پس از جراحی

پس از جراحی لاپاراسکوپی رحم، باید به مدت ۲ الی ۴ هفته پس از آن از رابطه جنسی اجتناب نمود. در صورتی که انوع جراحی های واژن و یا هیسترکتومی انجام شده باشد، نیاز است تا ۶ هفته از رابطه جنسی خودداری نمود. تا قسمت بالای واژن به صورت کامل بهبود یابد.

نتیجه گیری

مراقبت‌های بعد از لاپاراسکوپی برای تسریع در روند بهبودی، کاهش درد و جلوگیری از بروز عفونت و عوارض احتمالی ضروری است. توجه به نکاتی مانند استراحت کافی، مصرف داروهای تجویز شده، رعایت بهداشت محل زخم، و پرهیز از فعالیت‌های سنگین می‌تواند به بهبود سریع‌تر و موفقیت‌آمیزتر بیمار کمک کند. این مراقبت‌ها نه تنها از بروز عفونت و مشکلات گوارشی جلوگیری می‌کنند، بلکه امکان بهبودی سریع‌تر و بازگشت بیمار به فعالیت‌های روزمره را نیز فراهم می‌آورند. در نتیجه، رعایت این توصیه‌ها و مشاوره منظم با پزشک، به فرد کمک می‌کند که نتایج مطلوب‌تری از جراحی لاپاراسکوپی رحم خود داشته باشد و از هرگونه مشکلات احتمالی پیشگیری کند.