آندومتریوز به بافت های داخلی رحم اطلاق می شود که خارج رحم مشاهده شود. این بیماری به دلیل ایجاد بافت در خارج رحم با خونریری های کم ، درد و چسبندگی های رحمی بروز می کند. که چسبندگی رحم ممکن است نازایی را به همراه داشته باشد. آندومتریوز در بین خانم ها بین 7 الی 10 درصد افزایش پیدا کرده است امروزه درمان آندومتریوز با لاپاراسکوپی امکان پذیر شده است.endometriosis اندومتریوزیس یک بیماری مربوط به سیستم ایمنی و یا هورمونی است که دختران و زنان را در سنین باروری گرفتار می کند. نام این بیماری از واژه “اندومتر” یعنی بافتی که سطح داخلی رحم را می پوشاند و هر ماه در دوره خونریزی ساخته شده و ریزش می کند، گرفته شده است.
صحبت های دکتر مهدوی در این خصوص را با هم بشنویم :
تعریف آندومتریوز
تخمدان زنان در طول یک ماه هورمون هایی ترشح می کند که موجب می شود دیواره داخلی رحم ضخامت بیشتری پیدا کند. در دوران عادت ماهیانه دیواره رحم فرو می ریزد و سلول هایی از دیواره رحم جدا می شود و ضخامت آندومتر یا همان دیواره رحم به حالت طبیعی باز می گردد.
در اختلال آندومتریوز سلول های آندومتر رشد بی رویه دارند و به بخش های بیرون و خارج از رحم پیشروی می کنند. به این وضعیت آندومتریوز گفته می شود. این عارضه با مشکلاتی همچون خونریزی، درد های شکمی و خونریزی های نامنظم دوران عادت ماهیانه همراه است. به همین دلیل در کوتاه ترین زمان باید روند درمان انجام شود.
آندومتریوز چه علائمی دارد؟
خانم هایی که دارای قاعدگی های دردناک، مقاربت های همراه با درد، درد های مزمن و بدون دلیل در لگن، ناباروری و یا دیر باروری، لکه بینی پیش از دوران قاعدگی، کیست های تخمدان پایدار، بیماری های گوارشی مانند اسهال در دوران قاعدگی، دفع مدفوع همراه با درد در دوران قاعدگی، مدفوع همراه با خون در قاعدگی و حتی مسدود شدن روده در دوران قاعدگی را دارند به آندومتریوز مبتلا هستند.
مهم ترین علائمی که مبتلایان به این عارضه تجربه می کنند موارد زیر هستند:
- تجربه درد شدید در دوران قاعدگی
- بروز درد در بخش های تحتانی شکمی
- تجربه درد در هنگام برقراری رابطه جنسی
- دردناکی اجابت مزاج
- گرفتگی عضلات در چند روز قبل از دوره عادت ماهیانه و در تمامی دوران عادت ماهیانه
البته این نکته را در نظر داشته باشید که گاهاً مشاهده شده است که زنان علیرغم ابتلا به آندومتریوز هیچ دردی را تجربه نمی کنند و نشانه ای در آنان بروز و ظهور ندارد.
بسیاری از افراد که به درد های شکمی مبهم و بدون علت در طولانی مدت دچار هستند نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شده باشند.
به دلیل آن که تشکیل و بروز این بیماری نیاز به زمان دارد، تشخیص نیز چیزی حدود 8 سال زمان می برد. درد های دوران قاعدگی در افرادی که به آندومتریوز مبتلا هستند به حدی است که می تواند در انجام فعالیت های روزانه اختلال ایجاد نماید. در مواردی مشاهده شده است که حتی در دوران غیر از دوران پریودی، درد هایی در فرد بروز می کند که باعث می شود تا بیمار مجبور به استفاده از داروهای مسکن قوی شود. محل تکثیر این درد ها متفاوت است و ممکن است در یک الی دو طرف مشاهده شود.
شایعترین علائم اندو، درد قاعدگی (کرمپ) پیش از پریود و هنگام آن (معمولا بدتر از کرمپ های قاعدگی نرمال)، درد حین فعالیت جنسی یا پس از آن، نازایی و خونریزی شدید می باشد.
دیگر علائم ممکن است شامل حرکات دردناک روده ای معده ای هنگام پریود، درد پایین کمر حین پریود، اسهال یا یبوست و دیگر ناراحتی های روده ای هنگام پریود است. بسیاری همراه با اندو، اختلالات خودایمنی راهم دارند. نازایی حدود 30% – 40 از زنان مبتلا به اندو را گرفتار می کند و با پیشرفت بیماری یک مسئله شایع است. میزان درد لزوما با وسعت یا اندازه ضایعات در ارتباط نیست.
شایع ترین مکان های ضایعات اندومتریال
در اندومتریوزیس بافتی شبیه اندومتر بصورت نابجا درخارج از رحم یافت می شود. در این مناطق، بافت اندومتریال به آنچه که به نام های ندولها، ضایعات (Growths) نامیده می شوند، تبدیل می گردد. این ضایعات می توانند باعث درد، نازایی و مشکلات دیر شوند. شایعترین مکان های ضایعات اندومتریال در شکم می باشند که تخمدان ها، لوله های فالوپ، لیگمانهای محافظت کننده رحم، فاصله بین واژن و رکتوم، سطح خارجی رحم و پوشش حفره لگن را در گیر می سازند.
گاهی اوقات، ضایعات در اسکارهای جراحی شکم، روی روده ها یا در رکتوم، روی مثانه، واژن، گردن رحم و فرج یافت می شوند.
این ضایعات در خارج از محفظه شکم یعنی در ریه، بازو، ران و دیگر مناطق نیز پیدا شده اند ولی اینها خیلی معمول نیستند. اگر چه نسبتا نادر است ولی امکان دارد که اندو متریوزیس سرطانی شود.
همانند پوشش داخلی رحم، ضایعات آندومتریال معمولا به هورمان های دوره قاعدگی پاسخ می دهند. هر ماه بافت ساخته شده ریزش پیدا کرده و باعث خونریزی می شود. دیگر عوارض، بسته به نوع منطقه ضایعات می توانند بصورت تشکیل چسبندگی ها، خونریزی روده یا انسداد (اگر ضایعات درون یا نزدیک روده ها باشند)، تداخل در عمل مثانه (اگر ضایعات روی مثانه یا داخل آن باشند) و دیگر مشکلات باشند. به نظر می رسد که علائم با گذشت زمان بدتر میشوند .
علت ابتلا به آندومتریوز چه می باشد؟
مطالعات و نتایج مختلفی در خصوص بروز آندومتریوز وجود دارد. با این حال متخصصان زنان هنوز پاسخ جامع و کاملی برای شناخت علت این بیماری به دست نیاورده اند.
علت اصلی و اساسی این عارضه همچنان مشخص نشده است. اما برخی از علل را به عنوان دلایل زمینه ساز بروز آندومتریوز برشمرده اند:
- آغاز عادت ماهیانه در دختران در سنین پایین
- عدم تجربه بارداری
- عادت ماهیانه اگر هفت روز یا بیشتر باشد
- پرده بکارت مسدود؛ پرده بکارت مسدود مانعی در مسیر حرکت خون عادت ماهیانه به سمت بیرون می شود.
یکی از علت های ابتلا به این بیماری ژنتیک است. در صورتی که در یک خانواده مادر و یا خواهر به این بیماری مبتلا باشد، شانس ابتلا به این بیماری بین 7 الی 10 درصد افزایش پیدا می کند. دکتراعظم السادات مهدوی متخصص زنان توصیه می کنند که برای پیشگیری از عوارض جدی این بیماری حتما چکاپ های دوره ای انجام شود.
از دیگر عوامل ابتلا به این بیماری جهش های ژنتیکی است. همچنین ممکن است عوامل ایمنی و التهابی نیز در ابتلا به این بیماری موثر باشد.
میزان شیوع بیماری آندومتریوز چقدر است؟
این بیماری از سنین 15 تا 45 سالگی ممکن است رخ دهد. طبق مشاهدات انجام شده 20 الی 90 درصد از درد های لگنی و ناباروری ها به دلیل ابتلا به آندومتریوز است. با این حال در دختران نوجوان و خانم هایی که به سن یائسگی رسیده اند نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. تنها راه تشخیص و درمان آندومتریوز، لاپاراسکوپی است.
عوارض ابتلا به آندومتریوز
در واقع می توان گفت که آندومتریوز بیماری و شایعه ای در زنان است که در آن؛ بافتی مانند بافت آندومتر رحم بر روی بخش هایی مانند لگن و تخمدان ها رشد می کند و سبب محبوس شدن آنها می شود؛ معمولا در این بیماری بافت هایی که در درون رحم وجود دارند، در خارج از رحم شروع به رشد کردن می کنند. این اتفاق، مشکلات زیادی را به وجود می آورد.
این بافت هایی که در خارج از ناحیه رحم رشد می کنند، به عنوان ایمپلنت آندومتری شناسایی می شوند. تغییرات هورمونی که در دوران قاعدگی رخ می دهد، سبب ایجاد تغییر بر روی بافت آندومتر می شود. با وجود این موضوع، التهاب و دردهایی در این ناحیه به وجود می آید.
در این زمان بافت در خارج از رحم رشد می کند، ضخیم و کلفت می شود و در پایان فرو می ریزد. این بافت به وجود آمده به داخل لگن فرو می ریزد و در آنجا قرار می گیرد. با این اتفاق، موارد دردناک و ناخوشایندی شروع می شود. که این اتفاقات شامل موارد زیر می باشد:
- ایجاد چسبندگی میان بافت های درون لگن و به هم چسبیدن آنها
- دردهای طاقت فرسا و شدید در زمان پریودی
- ایجاد مشکلاتی در باروری
- ایجاد بافت اضافی اسکار
- اسپاسم های عضلانی در زمان های قبل و هنگام قاعدگی
- دردهای شدید پس از رابطه جنسی
- کمردردهای مکرر
به علت آن که این بیماری به دلیل ایجاد کیست های تخمدان ممکن است بروز نماید، باعث اختلال در عملکرد عادی تخمدان ها، انسداد فالوپ ها و در نتیجه ساخته شدن محیطی نا سالم برای جایگزینی جنین می شود. در نتیجه این موارد باعث می ش.د تا فرد به کم باروری یا ناباروری مبتلا شود. و درذ پی همین نیز سقط های مکرر را به همراه خواهد داشت.
در صورت عدم تشخیص و درمان آندومتریوز می تواند در بیماری به دستگاه گوارش وارد شده و ادرارو مدفوع دردناک و همراه با خون را خواهد داشت.
خانم های مبتلا به آندومتریوز ممکن است میزان بالاتری از حاملگی خارج رحمی و سقط خود بخودی داشته باشند و یک مطالعه نشان داده که آنها حاملگی ها و زایمان های مشکل تری نیز دارند. تحقیقات همچنین ارتباط فامیلی در اندو را نشان داده است. در نتیجه خطر ابتلا به آندو در فرزند خانم مبتلا به این بیماری بیشتر است.
ناباروری به دلیل اندومتریوز
باید بگوییم که یکی از اصلی ترین عوارض آندومتریوز، ایجاد ناباروری می باشد.
بیماری آندومتریوز بر تمام پرسه باروری تاثیر می گذارد . این بیماری می تواند چسبندگی های شدیدی ایجاد کند . این چسبندگی ها باعث می شوند لوله های رحمی نتوانند انتقال را به درستی انجام دهند . این موضوع باعث می شود یا اسپرم خود را نتواند به مرحله لقاح برساند یا جنینی که تشکیل شده نمی تواند به رحم خود را برساند. یکی از مسائل مهم اینست که آندومتریوز می تواند تخمدان ها را درگیر کند . این کار آسیب غیر قابل بازگشتی به تخمدان ها وارد می کند.
آندومتریوز یکی از عوامل موثر در ایجاد ناباروری می باشد. این بیماری با تاثیر بر روی لوله های فالوپ یا تخمدان ها، مانع بارداری می شود. میزان ناباروری در خانم هایی که آندومتریوز خفیف دارند؛ کمتر است. در پروسه بارداری، تخمک و اسپرم باید در لوله های فالوپ لقاح داشته باشند، که در صورت وجود مشکل در این لوله ها، بارداری اتفاق نمی افتد.
برای حل مشکل ناباروری در قدم اول پزشک دارو تجویز می کند، اگر پاسخ نداد، به کمک روش های جراحی می توان مشکل آندومتریوز و ناباروری را حل کرد .درمان ناباروری با لاپاراسکوپی نیز انجام می شود.
آندومتریوز بیماری ناخوشایند برای خانم ها می باشد. این بیماری می تواند در مرحله پیشرفته خود، زندگی فرد را بسیار تحت تاثیر قرار دهد. دردناک ترین بخش این بیماری، عوارضی است که بر جای میگذارد. برخی از عوارض بیماری آندومتریوز شامل موارد زیر می باشد:
سرطان تخمدان
سرطان تخمدان برای خانم، از دیگر عوارض بیماری آندومتریوز می باشد. با ایجاد این بیماری تخمدان های شما میتواند مستعد سلول های سرطانی شود.
کیست تخمدان
ایجاد کیست های تخمدان و چسبندگی میان اعضای رحم، از دیگر عوارضی است که آندومتریوز به وجود می آورد. هنگامی که توده آندومتریوز در نزدیکی تخمدانها قرار بگیرد، ممکن است که کیست های تخمدانی به وجود بیایند.
اختلالات گوارشی
ایجاد آندومتریوز همچنین می تواند سبب بروز اختلال در عملکرد دستگاه گوارش شود. هنگامی که آندومتریوز به وجود می آید، روده و مثانه را نیز درگیر می کند. وقتی میزان این درگیری بیش از اندازه شود؛ ممکن است که با جراحی بخش هایی از روده و مثانه برداشته شود و در ازای این کار لوله هایی را قرار دهند تا بتوان به راحتی ادرار از آن خارج شود.
عوامل موثر در ایجاد عوارض آندومتریوز
موارد و زمینه هایی وجود دارد، که در صورت بروز آنها آندومتریوز نمود بیشتری پیدا می کند و عوارض آن شروع به آشکار شدن می کنند؛ این موارد شامل گزینه های زیر می باشند:
- افرادی که دارای اختلالاتی در آناتومی و یا ساختار رحم می باشند. در این افراد خون دوران قاعدگی به خوبی تخلیه نمی شود و سبب به وجود آمدن آندومتریوز و عوارض آن می شود.
- در خانم هایی که شروع سن بلوغ و رویدادهای مربوط به آن دوره زودهنگام آغاز شود، خطر ابتلا به آندومتریوز و درگیر شدن با عوارض آن بسیار زیاد است.
- معمولا خانم هایی که زایمان و بارداری را تجربه نکرده اند، می توانند به این اختلال مبتلا شوند.
- خانم هایی که دوران قاعدگی آنها بیشتر از حد معمول می باشد و دیر تر به زمان یائسگی می رسند، در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
- وراثت و سابقه خانوادگی در ایجاد این بیماری در خانم ها نقش دارد. اگر یکی از بستگان نزدیک شما مانند مادر، خواهر، عمه و … مبتلا هستند؛ احتمال ابتلای شما به آندومتریوز وجود دارد.
- افزایش بیش از حد هورمون هایی مانند استروژن، احتمال بروز این بیماری را افزایش می دهند.
- خانم هایی که سیکل و دوره عادت ماهیانه آنها کمتر 27 روز و حد معمول باشد، ممکن است این بیماری را تجربه کنند.
- مصرف دخانیات و مصرف بیش از حد الکل بر روی سیستم رحم تاثیر می گذارد و سبب بروز آندومتریوز خواهد شد.
- افرادی که دارای وزن بسیار پایین و نمایه توده بدنی (BMI) کمتر از حد معمول باشند، مستعد مبتلا به آندومتریوز هستند.
روش های درمان و حذف عوارض آندومتریوز
بیماری آندومتریوز یک بیماری قابل درمان می باشد. برای این بیماری روش های متفاوتی برای مداوا ارائه شده است. این روش ها می تواند بسته به نوع بیماری و سطح آن، بکار گرفته شوند:
- در درمان های دارویی برای این بیماری می توان به داروهای مسکنی مانند اوریلیزا برای کاهش درد اشاره کرد.
- هورمون درمانی می تواند سبب از بین رفتن و کاهش آندومتریوز باشد. برای مثال هورمون های استروژن پروژسترون هورمون های مناسبی برای کاهش رشد آندومتریوز می باشند.
- قرص های ضد بارداری با تاثیر بر قاعدگی و منظم کردن آن، بر درمان آندومتریوز تاثیر می گذارند.
- عمل های جراحی، در وضعیت وخیم تر می توانند درمان کننده این بیماری و عوارض آن باشند. برای مثال لاپاروسکوپی، جراحی است که در آن آندومتریوز و بافت های آن بررسی و ضایعات تشخیص داده می شوند. این روش معمولا با هورمون درمانی همراه است.
- آخرین گزینه برای درمان آندومتریوز، لاپاراتومی می باشد. در این روش پزشک تصمیم به برداشتن لوله ها فالوپ و تخمدان شخص میگیرد. این عمل برای سطح بسیار شدید آندومتریوز تجویز میشود.
با توجه به این مزایا برای درمان بیماری های زنان می توان از لاپاراسکوپی استفاده کرد.مانند لاپاراسکوپی کیست تخمدان، برداشتن رحم با لاپاراسکوپی و درمان ناباروری با لاپاراسکوپی اشاره کرد.
تشخیص آندومتریوز
در مراحل اولیه بیماری تشخیص به صورت بالینی است. در بعضی از خانم ها میزان حجم و بزرگی تخمدان ها در یک و یا هر دو طرف، درد های رحمی و کف لگنی و در آخر ناحیه مقعد نیز بررسی می شود.
زمانی که با علائم و نشانه های این عارضه به پزشک متخصص مراجعه می کنید، در ابتدا با شرح حال گیری تمامی علائم و ظهورات بالینی شما را مورد بررسی قرار می دهد. سپس با توجه به علائمی که تجربه می کنید تشخیص اولیه ای انجام می شود. سایر روش های تشخیصی برای عارضه آندومتریوز موارد زیر هستند:
- سی تی اسکن
- سونوگرافی
- رادیولوژی لگن
- لاپاراسکوپی یا لاپاراتومی مهم ترین و قطعی ترین روش برای تشخیص آندومتریوز در زنان است.
دستگاه لاپاراسکوپ از مهم ترین دستگاه هایی است که می توان در زمینه تشخیص و درمان انواع عارضه ها و اختلالاتی که در بخش های رحمی و داخلی نواحی واژینال ایجاد می شود بکار گرفت.
معاینات تشخیصی این بیماری چگونه است؟
گاهی یک پزشک با معاینه لگنی می تواند ضایعات آندومتریال را تشخیص دهد و علائم اغلب وجود اندو را آشکار می سازند ولی کار شایسته ای نیست که بدون اثبات توسط لاپاروسکوپ به درمان اندو پرداخت. لاپاراسکوپی همچنین محل، وسعت و اندازه ضایعات را نشان می دهد و می تواند به پزشک و بیمار در تصمیم گیری آگاهانه و بلند مدت در مورد درمان و حاملگی کمک کند. درمان: با گذشت سالها، درمان اند و گوناگون شده ولی هنوز درمان مطمئنی پیدا نشده است.
برای تشخیص آندومتریوز نیاز به تصویر برداری است؟
برای تشخیص و درمان آندومتریوز هیچ گونه آزمایش و تصویر برداری وجود ندارد و سونوگرافی از تخمدان ها میتواند تا حدودی کمک کننده باشد.
انجام سونوگرافی هایی مانند واژینال و رکتال به خانم های عزیز توسط متخصص زنان تجویز می شود.
همچنین از برخی از آزمایش های خوت مانند CA.125و CA.9-19 وamh برای تشخیص بهتر انجام می شود.
با این حال در برخی از افراد این نتایج عادی بوده ولی بیماری در مراحل پیشرفته ای است.
تشخیص اندومتریوز با لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی برای تشخیص و درمان بسیاری از بیماری ها کاربرد دارد. برای مثال می توان به تنگ کردن واژن با لاپاراسکوپی، برداشتن رحم با لاپاراسکوپی، درمان اندومتریوز با لاپاراسکوپی اشاره کرد. تشخیص قطعی این بیماری دیدن مستقیم ضایعه و نمونه برداری از طریق جراحی لاپاروسکوپی است . با این حال در مواردی مانند کیستهای تخمدان ، تشخیصهای سونوگرافی از دقت قابل قبولی برخوردار هستند. با توجه به ناشناخته بودن بیماری و نیاز به اعمال جراحی پیشرفته لاپاروسکوپی ، تشخیص و درمان اندومتریوز در حال حاضر در همه کشورهای دنیا توسط تیمهای فوق تخصصی اندومتریوز و در مراکز مجهز صورت می گیرد.
تشخیص اندو معمولا قطعی نیست مگر آنکه بوسیله لاپاراسکوپی ثابت شود. لاپاراسکوپی یک روش جراحی است که تحت بیهوشی عمومی انجام می گیرد و شکم بیمار توسط گاز CO2متسع می شود تا امکان بررسی راحت تر ارگان ها توسط لاپاراسکوپ (یک لوله با نوری داخل آن) که از طریق یک شکاف کوچک در شکم قرار داده می شود، وجود داشته باشد. با حرکت دادن لاپاراسکوپ گرداگرد شکم، جراح می تواند وضعیت ارگان های شکمی را چک کرده و کاشته های آندومتریال را مشاهده نماید.
با استفاده از لاپاراسکوپی می توان دیواره و اعضای داخلی شکم را بهتر مشاهده کرد.
این دوربین را از ناف وارد شکم کرده و با ایجاد سوراخ های فرعی در اطراف شکم، ابزار های مورد نیاز را وارد شکم می کنند. به همراه این ابزار ها به منظور ایجاد دید بهتر برای معاینه و جراحی گاز دی اکسید کربن را راخل شکم می کنند. با این تکنیک پیشرفته علاوه بر تشخیص بیماری و درمان آن، چسبندگی های رحمی، کیست های تخمدان و سایر بیماری های این ناحیه را مشاهده کرده و درمان نمود.
درمان اندومتریوز با لاپاراسکوپی
در این نوع درمان متخصصین با استفاده از دستگاه لاپاراسکوپ می توانند جراحی انجام دهند. این روش در واقع هم تشخیصی است و هم درمانی.
در این جراحی ابتدا برش هایی در بخش های زیر شکمی ایجاد می شود و این دستگاه از همین مجرا وارد بخش های داخلی رحمی می شود. در نوک این ابزار دوربینی وجود دارد که باعث می شود تصاویری دقیق از نواحی داخلی روی مانیتور شکل بگیرد.
متخصصین به کمک همین تصاویر می توانند تمامی مشکلاتی که ایجاد شده است را مشاهده کنند. در نتیجه روند جراحی با دقت بالایی انجا می شود.
در روند جراحی ایمپلنت های آندومتریوز را برش داده و از بدنه بافت اصلی جدا می کنند.
درمان های اندومتریوز معمولا به صورت درمان جراحی به ویژه در موارد پیشرفته و دردناک و در مواردی به صورت درمانهای دارویی صورت می گیرد . تصمیم گیری در مورد نحوه درمان باید به عهده پزشکان آشنا با این بیماری صورت پذیرد.با توجه به ماهیت پیشرونده بودن بیماری ، شناسایی به موقع و تعیین نوع درمان بیماری اعم از درمانهای دارویی یا جراحی و نیز بررسی وضعیت باروری بیمار و پیشنهاد راهکارهای مناسب در زمینه بارداری ، می تواند نقش موثری در جلوگیری از عوارض این بیماری اعم از درد و ناباروری داشته باشد.با توجه به جمعیت بالای بیماران و نیاز به تشخیص زودهنگام بیماری تشکیل کلینیک فوق تخصصی با حضور متخصصان رشته های مختلف برای تشخیص و درمان اندومتریوز به عنوان یکی از بیماریهای ناشناخته زنان ، از نیازهای مهم حوزه بهداشت و سلامت زنان به شمار می رود.
از اصلی ترین و تنها ترین روش های درمانی آندومتریوز می توان به جراحی لاپاراسکوپی است. در این روش ضایعاتی که باعث چسبندگی رحم شده، کیست های تخمدان و بافت های ضایعی که باعث بروز بیماری شده است برداشته می شود. سپس همه اندام ها به موقعیت نرمال خود باز می گردند. این بازگشت سبب کاهش درد ها و بهبود باروری می شود.جراحی سنتی چه بصورت جراحی شکمی و چه از راه لاپاراسکوپی بصورت برداشتن یا تخریب ضایعات انجام می شود و می تواند باعث فرونشاندن علائم شده و باعث شود که در برخی موارد حاملگی اتفاق افتد. همانند دیگر درمان ها، به هر حال عود بیماری شایع است.
درمان دارویی
درمان های هورمونی شامل قرص های جلوگیری، داروهای پروژسترونی مانند مدروکی پروژسترون (Medroxy Progesterone)، یک مشتق تستوسترون بنام دانازل(Danazol) و آگونیست های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین مانند لوپرولاید (Leuprolide) می باشند. عوارض جانبی برای برخی زنان در همه انواع درمان های هورمونی مشکل آفرین است. از آنجا که حاملگی اغلب موجب بهبودی و تخفیف موقت علائم می شود و نیز چون اعتقاد بر این است که هر چه بیماری بیشتر طول بکشد احتمال نازایی بیشتر است، به زنان مبتلا به اندومتریوز اغلب توصیه می شود که حاملگی را عقب نیندازند. فاکتورهای دگیر نیز ممکن است تصمیم به حاملگی را مشکل تر سازند.
جراحی باز اندومتریوز
برای درمان آندومتریوز برخی از متخصصان جراحی باز را توصیه می کنند. که یک برش عرضی یا طولی روی شکم ایجاد می کنند. همچنین تمامی عضلات در مسیر رسیدن به رحم نیز برش داده می شود تا جراح به رحم دسترسی داشته باشد. این جراحی کاملا تهاجمی به شمار می رود و امکان بروز عفونت و بیماری های دیگر بعد از جراحی وجود دارد.همچنین ممکن است چسبندگی هایی در محل جراحی ایجاد شود.
برداشتن رحم و تخمدان
برداشتن رحم و تخمدان به عنوان یک درمان قطعی در نظر گرفته می شود ولی تحقیقات زیاد میزان بالایی از ادامه بیماری یا بازگشت دوباره را نشان داده است و به این دلیل زنان نیاز به داشتن آگاهی به مراحلی دارند که برای محافظت از خود باید آنها را اجرا نمایند. معمولا برای تسکین دردهای اندو، مسکن تجویز می شود. درمان با هورمونها با هدف توقف تخمک گذاری برای هر مدت ممکن انجام می شود و می تواند اندو را گاهی طی دوره درمان و گاهی برای ماه ها یا سالها به خاموشی ببرد.
جراحی اندومتریوز از طریق لاپاراسکوپی
جراحی از راه لاپاراسکوپی (Laparoscopy Operative) که در اصطلاح به آن لاپاراسکوپی اندومتریوز گفته می شود، به سرعت جانشین جراحی شکمی باز شده است. این جراحی با ابزار دقیق و ظریفی انجام می شود. جراحی کامل که به وسیله برداشتن رحم و برداشتن همه ضایعات و نیز تخمدان (برای جلوگیری از تحریک هورمونی بیشتر) انجام می شود در مواردی که بیماری شدیدو طولانی باشد ضروری خواهد بود. در جراحی لاپاراسکوپی اندومتریوز از طریق 3 الی 4 شکاف که به اندازه 0.5 الی 1 سانتی متری است، لوله ای وارد حفره لگنی شده واقدام به برداشتن ضایعات از روی حالب، مثانه، روده و رحم وتخمدان می کنند.در این روش میزان خونریزی وعفونت کمتر وبهبود سریع تر می باشد.
مزایای اندومتریوز با لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی اندومتریوز به نسبت جراحی باز و درمان به این وسیله مزایای زیادی دارد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- کمترین میزان برش و جراحت
- کمترین میزان دوره نقاهت به دلیل غیر تهاجمی بودن روش درمان
- درد اندک بعد از انجام جراحی
- انجام تمامی فعالیت های روزانه بعد از اتمام جراحی
- عدم ایجاد برش بر روی شکم و حفظ زیبایی شکم
- عدم ایجاد چسبندگی
- عدم ایجاد فتق
- عدم ایجاد عفونت بعد از عمل
آمادگی قبل از جراحی لاپاراسکوپی اندومتریوز
قبل از لاپاراسکوپی اندومتریوز، یک سری اقدامات ضروری باید انجام شود که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- مصرف دارو باید طبق نظر و تجویز پزشک صورت بگیرد.
- در صورت ابتلا به انواع بیماری هایی که دارید حتما آن ها را با پزشک تان درمیان بگذارید تا با آگاهی روند درمان انجام شود.
مراقبت های بعد از جراحی لاپاراسکوپی اندومتریوز
- بعد از جراحی لاپاراسکوپی اندومتریوز مانند عمل هایی که شکم باز می شود مانند لاپاراتومی بیمار باید 8 تا 12 ساعت بیمار باید ناشتا باشد و چیزی نخورد .
- بعد از گذشت 12 ساعت نوشیدن مایعات ساده بلامانع می باشد .
- به تدریج بعد از گذشت 12 ساعت ابتدا غذاهای نرم و سبک و سپس غذای سفت میل شود.
- بعد از عمل تا 2 الی 3 روز باید فرد مراقب حرارت بدن باشد در صورتی که دچار تب و لرز شود حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه کند . زیرا احتمال عفونت وجود دارد .
- درد بعد از لاپاراسکوپی خیلی کم می باشد که در صورت ناراحتی فرد می تواند با مشورت پزشک خود از داروهای مسکن به صورت خوراکی یا وریدی استفاده کند.
در این مقاله انواع موضوعاتی که در خصوص آندومتریوز و به خصوص لاپاراسکوپی اندومتریوز که یکی از روش های نوین در عصر حاضر برای درمان آن است، صحبت کردیم. پیشنهاد می کنیم در صورتی که تجربه ای در این زمینه دارید و یا نکته ای وجود دارد که در این مقاله نیامده است با ما به اشتراک بگذارید. بخشی که با عنوان بخش کامنت ها تدارک دیده شده است به منظور افزایش ارتباط ما با شما مخاطبین عزیز است.
از سوی دیگر توصیه می کنیم در صورت مواجهه با علائم این عارضه حتما سریعاً به یکی از بهترین جراح لاپاراسکوپی مراجعه کنید تا روند تشخیص و درمان به سرعت آغاز شود.
ما دکتر اعظم مهدوی را توصیه می کنیم که بهترین روش درمانی را در نظر گرفته و می توانند با لاپاراسکوپی به درمان کیست اندومتریوز بپردازند، چرا که تجربه کافی و لازم را در این حوزه دارند.
سوالات متداول
بهتر است با مشورت پزشک رابطه جنسی را دو تا چهار هفته بعد از عمل شروع کنید.
در لاپاراسکوپی اندومتریوز ابتدا سوراخ هایی در شکم ایجاد میشود و دستگاه ها از این طریق وارد بدن می شو
احتمال بارداری بعد از این جراحی بیشتر خواهد شد.
2 پاسخ
خیلی مطلب خوبی بود
ممنون