هیسترکتومی رادیکال یک روش جراحی است که برای درمان برخی از سرطان های دستگاه تناسلی همچون سرطان دهانه رحم و سرطان تخمدان انجام میشود. رحم، بخشی از واژن (۲ الی ۳ سانتی متر بالای واژن) به همراه پارامتریوم ( یا همان بافت همبندی که اطراف دهانه رحم را پوشانده است) در طی این جراحی برداشته می شود. در برخی موارد تخمدانها، لولههای فالوپ و غدد لنفاوی لگن نیز برداشته میشود.
کاندیدای هیسترکتومی رادیکال
اکثر خانمهایی که به سرطان دهانه رحم مبتلا هستند جهت درمان کامل بیماری خود باید هیسترکتومی رادیکال را انجام دهند. اگر سرطان دهانهی رحم در مراحل اولیه تشخیص داده شود با انجام یک هیسترکتومی ساده میتوان بیماری را کنترل کرد. در هیسترکتومی معمولی فقط دهانه رحم و خود رحم برداشته میشود اما در مواردی که سرطان دهانه رحم پیشرفت کرده باشد و یا در سایر موارد بدخیمی لازم است تا هیسترکتومی رادیکال انجام شود.
روشهای انجام هیسترکتومی رادیکال
انواع روش های هیسترکتومی رادیکال به شرح زیر است :
روش سنتی یا هیسترکتومی رادیکال شکمی
در این روش، جراحی از طریق یک برش بزرگ در لگن انجام میشود.
روش کم تهاجمی یا هیسترکتومی رادیکال لاپاراسکوپی
به جای ایجاد یک برش بزرگ، چند برش کوچک ایجاد میشود. دستگاهی به نام لاپاراسکوپ از طریق یکی از برشها وارد حفره شکم میشود. این دستگاه دارای یک دوربین و منبع نور است که به جراح اجازه میدهد تا ناحیه شکم را به طور کامل از طریق مانیتور مشاهده نماید. قسمتهایی که در طی جراحی باید خارج شود از طریق ابزار جراحی که از برشهای دیگر وارد حفره شکم شده است به قطعات ریز برش داده میشود و سپس خارج خواهند شد.
هیسترکتومی رادیکال رباتیک
این روش مشابه هیسترکتومی رادیکال لاپاراسکوپی است که با کمک رباتی که توسط جراح کنترل میشود، صورت می گیرد.
هیسترکتومی رادیکال واژینال
در این روش هیچ برشی در خارج از بدن ایجاد نمیشود و جراحی از طریق واژن انجام میشود.
جراحی هیسترکتومی رادیکال با بیهوشی عمومی انجام میشود و پس از پایان جراحی لازم است به مدت ۱ تا ۳ روز (با توجه به روش جراحی و وضعیت سلامت بیمار) در بیمارستان بستری باشید.
در صورتی که جراحی هیسترکتومی رادیکال به روش لاپاراسکوپی و یا رباتیک انجام شود، زمان بستری در بیمارستان و دوران نقاهت در منزل کوتاهتر خواهد بود و همچنین با عوارض کمتری پس از جراحی مواجه خواهید شد.
دستورالعملهای مراقبت پس از انجام هیسترکتومی رادیکال
- در چند هفتهی اول پس از هیسترکتومی رادیکال باید به قدر کافی استراحت کنید.
- جهت جلوگیری از تشکیل لختهی خون، هر زمانی که احساس راحتی داشتید شروع به پیاده روی و قدم زدن در منزل نمائید.
- از بلند کردن اجسام سنگین تا چند ماه خودداری نمائید.
- جهت جلوگیری از شدت یافتن درد، داروهای مسکن را طبق برنامه زمان بندی که به شما ارائه شده است مصرف کنید.
- حداقل تا ۶ هفته پس از هیسترکتومی رادیکالی، از هرگونه فعالیت جنسی بپرهیزید.
دوران نقاهت هیسترکتومی رادیکالی
طول دوران نقاهت با توجه به نوع جراحی که انجام دادهاید متفاوت خواهد بود. افرادی که هیسترکتومی رادیکال شکمی انجام دادهاند به ۶ هفته و یا بیشتر زمان نیاز دارند تا بتوانند به تدریج فعالیتهای روزمرهی خود را اغاز نمایند.
اکثر بیمارانی که هیسترکتومی رادیکال به روش لاپاراسکوپی و رباتیک انجام دادهاند پس از ۲ هفته احساس بهبودی میکنند و میتوانند کارهای سبک را انجام دهند.
پیشنهاد میشود پیش از بازگشت به محل کار خود ۲ الی ۳ ماه استراحت کنید و پس از بهبود کامل به محل کار خود بازگردید. بازگشت به روال عادی زندگی پس از انجام هیسترکتومی رادیکال یک فرآیند تدریجی و زمان بر است بنابراین نباید به بدن خود هیچ گونه فشار و استرسی را تحمیل کنید.
عوارض هیسترکتومی رادیکال
هیسترکتومی رادیکالی در اغلب موارد هیچ تاثیری بر عملکرد جنسی خانمها ندارد اما توانایی باروری را از بین میبرد. در صورتی که تخمدانها طی این جراحی خارج نشوند، بدن شما هر ماه یک تخمک را تولید میکند. اما به دلیل خارج شدن رحم، خونریزی دورهی قاعدگی را تجربه نخواهید کرد و تخمکها در بدن جذب میشود. بنابراین پیش از انجام جراحی، پزشک باید در مورد این عارضه به بیمار هشدار دهد. گزینههای درمانی جایگزین با توجه به سن، سوابق سلامتی و همچنین ترجیحات بیمار در نظر گرفته شود. تمام این موارد پیش از انجام جراحی باید برای بیمار شرح داده شود.
در صورتی که تخمدانها نیز طی این جراحی برداشته شوند، یائسگی زودرس و عوارض پس از آن رخ میدهد. برخی از عوارض یائسگی زودرس عبارتند از :
- گرگرفتگی
- خشکی واژن
- تغییرات خلق و خو
خطرات انجام هیسترکتومی رادیکال
- لخته شدن خون در پا و یا ریه
- خونریزی شدید
- آسیب به اندامهای داخلی
- واکنش نسبت به داروهای بیهوشی
- عفونت
- احساس درد در هنگام رابطه جنسی
کلام آخر
هیسترکتومی رادیکال یک روش جراحی است که برای خانمهای مبتلا به سرطان دهانه رحم، انجام میشود. هدف از این جراحی، از بین بردن تمام سلولهای سرطانی است. در صورتی که احتمال پیشرفت سرطان وجود داشته باشد پس از انجام جراحی هیسترکتومی رادیکال لازم است درمانهای دیگری مانند رادیوتراپی و یا شیمی درمانی را دنبال نمائید