هیسترکتومی نوعی جراحی است برای افرادی که طی یک مدت متوجه بی نظمی در قاعدگی درد بیش از حد در همین دوران شده باشند، که نشان از بروز مشکل جدی در رحم است. ممکن است حتی افراد به کاهش وزن شدید دچار شوند. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که پریود شما مدت زمانی است که دچار بی نظمی شده است و یا احساس درد می کنید و به طور مداوم دچار کاهش وزن می شوید. حتی ممکن است همزمان با این علائم، دچار یبوست و یا اسهال شوید. جراحی هیسترکتومی جراحی است که می توان با استقاده از آن بخشی و یا کل رخم را خارج نمود. این کار با و یا بدون استفاده از برش بر روی شکم قابل انجام است که روشی که بدون برش صورت می گیرد، به جراحی هیسترکتومی لاپاراسکوپی شهرت دارد. برای اینکار پزشک باید تخصص کافی داشته باشد، لذا نیازمند هستید به یک پزشک متخصص زنان و زایمان در این زمینه مراجعه نمایید.
در صورتی که احساس درد و ناراحتی در رحم خود احساس کردید و در خصوص عمل هیسترکتومی شک و تردید دارید، می توانید فرم زیر را پر کنید تا مشاوران ما در اسرع وقت با شما تماس بگیرند.
انواع روش های هیسترکتومی
انواع روش های هیسترکتومی به شرح زیر است :
هیسترکتومی ابدومینال
این نوع از هیسترکتومی که هیسترکتومی شکمی نامیده می شود، می تواند با ایجاد برشی بر روی شکم انجام گیرد. چنانچه رحم فرد دچار چسبندگی و یا بزرگی باشد، از این روش از جراحی استفاده می شود.
هیسترکتومی لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی هیسترکتومی روشی کم تهاجمی است که از دستگاه لاپاراسکوپی با استفاده از برشی کوچک بر روی شکم و یا واژن، به رحم راه پیدا می کند و با تکه تکه کردن رحم با همین روش ها خارج می شود.
هیسترکتومی واژینال
در هیسترکتومی واژینال به دلیل اینکه نیازی به برش وجود نخواهد داشت، بیش تر مورد استنقبال افراد قرار می گیرد. در صورتی که جراح استفاده از روش های باز و پرتهاجمی را لازم نداند، از این روش برای خارج کردن رحم و تخمدان ها استفاده می شود.
انواع هیسترکتومی
روش های مختلفی برای هیسترکتومی وجود دارد که به صورت زیر به شرح آن ها می پردازیم.
هیسترکتومی کامل
در این نوع جراحی هیسترکتومی، دهانه رحم و در واقع کل رحم را خارج می کنند. در صورت برداشتن دهانه رحم دیگر نیازی به انجام آزمایش پاپ اسمیر نخواهد به صورت سالانه نیست.ولی باید به این نکته وجه داشته باشید که باید معاینات لگن باید به صورت منظم صورت گیرد.
هیسترکتومی جزئی
در این نوع جراحی با برش بر روی شکم، فقط بخشی از رحم برداشته می شود و احتمال اینکه دهانه رحم خارج نشود زیاد است.
سالپینگواوفرکتومی
در حین این نوع هیسترکتومی، رحم به همراه یکی یا دو تا از تخمدان ها و لوله های رحمی توسط پزشک متخصص خارج می شود. اگر هر دو تخمدان برداشته شود، ممکن است نیاز به روشی جایگزین نظیر هورمون درمانی نیاز باشد.
هیسترکتومی رادیکال
در این نوع هیسترکتومی، قسمت بالای واژن و بافت اطراف آن برداشته می شود. کاربرد هیسترکتومی رادیکال در سرطان های پیشرفته است.
هیسترکتومی کامل مهم ترین نوع هیسترکتومی است و در بیش تر موارد از این نوع هیسترکتومی استفاده می شود. برای آشنایی با مراحل این نوع هیسترکتومی، نظر شما را به دیدن فیلم مراحل هیسترکتومی توتال دعوت می نماییم :
مرحله اول
مرحله دوم
مرحله سوم
مرحله چهارم
جراحی هیسترکتومی شکمی چیست؟
هیسترکتومی شکمی نوعی جراحی است که با استفاده از ایجاد برشی بر روی شکم می توانند تخمدان ها و رحم را از آن خارج کنند. رحم اندامی زنانه است که در بارداری جنین در آن نگهداری شده و رشد می کند. هیسترکتومی می تواند به صورت جزئی و یا کلی انجام گیرد که بعد ا به شرح آن خواهیم پرداخت.
هیسترکتومی می تواند شامل از بین بردن و خارج کردن یک و یا هر دو تخمدان و یا لوله های فالوپ شود. همچنین این جراحی می تواند از طریق ایجاد برشی بر روی واژن صورت بگیرد، که در این صورت باید از هیسترکتومی با لاپاراسکوپی استفاده شود که به آن جراحی هیستروسکوپی می گویند. این روش با استفاده از ایجاد برش کوچکی در واژن با یک دوربین فیبر نوری صورت می گیرد.
در حالت کلی عمل هیسترکتومی شکمی برای موارد زیر صورت می گیرد :
- اگر جراح تشخیص دهد که هیسترکتومی شکمی بیش از سایر روش ها به نفع سلامتی بیمار است.پزشک بخواهد سایر شرایط لگن را نیز مورد بررسی قرار دهد
- در صورتی که متخصص تمام شرایط لگن را مورد ارزیابی و بررسی قرار دهد.
- در صورتی که فرد رحم بزرگی داشته باشد.
مراحل جراحی هیتسرکتومی شکمی
پروسه عمل هیسترکتومی شامل مراحل زیر است :
- مرحله اول
انتخاب نوع برش و انجام انسیزیون
- مرحله دوم
تجسس شکم، قرار دادن رتراکتور و بالا بردن رحم در صورت نیاز، نمونه گیری از پریتوئن در این مرحله و قبل از معاینه شکم انجام می شود.
- مرحله سوم
بستن و یا قطع کردن لیگامان گرد، شناسایی حالب
- مرحله چهارم
بستن لیگامان رحمی – تخمدانی و عروق تخمدانی
- مرحله پنجم
آزاد کردن گردن مثانه و بستن عروق رحم
- مرحله ششم
برش بخش خلفی صفاق در صورتی که آزاد کردن رکتوم از سرویکس خلفی مد نظر باشد.
- مرحله هفتم
بریدن لیگامان کاردینال، خارج کردن رحم و بستن کاف واژن با بخیه های هشتی شکل. درگیر کردن لیگامان های یوتروساکرال و کاردینال در زاویه واژن .
- مرحله هشتم
شست و شو و هموستاز، بستن صفاق، بستن برش، و در نهایت بستن پوست .
کاربردهای هیسترکتومی
برای برداشتن رحم با هیسترکتومی شرایط خاصی مورد نیاز است. در واقع افراد باید شرایط زیر را داشته باشند :
اندومتریوز
آندومتر یا همان بافت پوشاننده داخل رحم در بیماری اندومتریوز به سمت بیرون رحم و داخل تخمدان ها، لوله های فالوپ و یا اندام هایی همچون شکم و لگن رشد می کنند. در صورتی که روش های درمانی که صرفا برای درمان اندومتریور کارساز نباشد، از عمل هیسترکتومی که همراه با بیرون آوردن لوله های فالوپ و تخمدان ها انجام می شود. (سالپنگواووفورکتومی دوطرفه )
فیبروئید رحمی
برای درمان فیبروئید رحمی، هیسترکتومی روشی اختصاصی و دائمی است. فیبروئیدها، تومورهای خوش خیم رحم هستند که می توانند سبب کم خونی، دردهای لگلنی، درد شار مثانه و خونریزی های پیوسته شوند. بسته به شدت بیماری و اندازه تومور، درمان های غیر جراحی نیز برای فیبروئید وجود دارد که بیش تر زنان می توانند از راهای غیر جراحی به درمان آن بپردازند.
سرطان های زنان
هیسترکتومی یک روش خوب برای انواع سرطان های زنانه همچون سرطان رحم و دهانه رحم است. بسته به سرطان و نوع آن و پیشرونده بودن آن، می توان از روش هایی همچون پرتو درمانی و یا شیمی درمانی استفاده نمود.
دردهای مزمن لگنی
شاید جراحی آخرین راه حلی باشد که پزشکان آن را برای بیماری های زنانه و به خصوص درمان درد مزمن لگن توصیه می کنند. این درد از رحم نشات می گیرد. برای دیگر دردهای لگن شاید هیسترکتومی مفید نباشد و حتی در صورتی که این عمل به صورت غیر ضروری برای این نوع دردها انجام گیرد می تواند مشکلات بیش تری را برای افراد ایجاد کند.
درمان پرولاپس رحم
زمانی که بافت های نگهدارنده و رباط ها ضعیف شوند، رحم می تواند وارد واژن شود. پرولاپس می تواند سبب فشار آمدن به لگن شده و حرکت روده ها را دچار مشکل کند. همچنین از مشکلاتی که این بیماری ایجاد می کند، بی اختیاری ادرار است. به همین دلیل برای درمان کامل پرولاپس، نیاز به هیسترکتومی خواهد بود.
درمان خونریزی های غیر طبیعی واژن
اگر چرخه قاعدگی افراد طولانی شود و یا دچار قاعدگی های طولانی و سنگین شوند، عمل هیسترکتومی شکمی در صورتی که دیگر روش ها برای کم شدن خونریزی ها موثر نبودند، می موثر واقع شود. ممکن است جراح در این نوع جراحی ممکن است یک روش مرتبط با لوله های فالوپ و هر دو تخمدان را انجام دهد.
نکته : قبل از این جراحی برای این درمان درد لگن باید فرد به صورت دقیق مورد معاینه و ارزیابی قرار گیرد. چرا که ممکن است این روش سبب عدم بارداری افراد گردد. هیسترکتومی برای سرطان ممکن است روش درمانی خوبی باشد اما برای اندومتریوز، فیبروم رحمی و پرولاپس می توان روش های جیگزین بهاری را یافت.
آمادگی های قبل از هیسترکتومی
اضطراب حین هیسترکتومی امری طبیعی است. قبل از انجام این امر باید یک سری اقدامات و مراقبت ها صورت گیرد که به شرح زیر است :
- بیمار جهت کاهش باکتری های سطح پوست باید استحمام کند.
- چیدن موهای ناحیه عمل (تراشیدن، میزان عفونت را افزیش می دهد )
- وضعیت بیمار باید به صورت خوابیده به پشت و پس از بیهوش شدن وضعیت لیتوتومی است .
- درباره نوع بیهوشی از پزشک متخصص خود سوال بپرسید. معمولا هیسترکتومی شکمی به بیهوشی عمومی نیاز دارد.
- آماده سازی پوست به یکی از طرق زیر صورت می گیرد : ۵ دقیقه شستشو با بتادین اسکراب و بعد هم شستشو با بتادین ، استفاده از بتادین و بعد الکل ، استفاده از مخلوط ید و الکل، یا استفاده از کلر هگزیدین، جهت شستشوی واژن از بتادین و در بیماران حساس از گلوکونات کلر هگزیدین استفاده می شود .
- باید تمامی اطلاعات مورد نیاز جمع آوری شود چرا که می تواند سبب حس آرامش بیش تر قبل عمل را به ارمغان بیاورد. سوال پرسیدن و کسب اطلاعات بیش تر از جراح درباره جراحی نیز یکی از دلایل کسب آرامش و حفظ خونسردی است.
- دستورالعمل هایی که پزشک در مورد داروها به شما ارائه می دهد را دنبال کنید. چرا که داروهایی که در روزهای اولیه و پایانی هیتسرکتومی تجویز می شوند، متفاوت است. در مورد داروهای مصرفی قبل از عمل چه داروهای درمانی و چه مکمل و ویتامین ها باید به جراح خود اطلاع دهید.
چه اقداماتی باید پس از هیسترکتومی انجام شود؟
پس از هیسترکتومی نیاز است تا فرد چند ساعت در اتاق ریکاوری قرار بگیرد. سپس کادر پزشکی اقداماتی را انجام خواهند داد. اقدامات به شرح زیر است :
- برای جلوگیری از درد و عفونت به بیماران داروهای تزریق و یا داده می شود.
- تمام علائم و حرکات فرد را پس از عمل مورد بررسی قرار می دهند.
- برای راه رفتن بیمار و تحرک، آن ها را تشویق می کنند.
معمولا بعد از هیسترکتومی شکمی نیاز به یک یا دو روز بستری شدن در بیمارستان است. اما ممکن است این مدت زمان طولانی تر شود. استفاده از نوار بهداشتی به دلیل تخلیه واژن و خونریزی امری ضروری است. این امر ممکن است تا هفته ها ادامه داشته باشد. اسکار و جای زخم بر روی شکم باقی خواهد ماند ولی شکاف به تدریج خوب می شود.
در ادامه صدای رضایت بیمار از جراحی هیسترکتومی توسط دکتر اعظم السادات مهدوی را می شنوید:
در چه مواردی هیتسرکتومی انجام می شود؟
- داشتن واژن باریک
- ارزیابی درد مزمن لگنی
- قوس پوبیک کمتر از ۹۰ درجه
- عدم تنزل رحم بدون داشتن تحرک
- وجود توده آدنکس ، بیماری در کولدوساک، چسبندگی لگنی
با شرکت در این آزمون می توانید متوجه شوید که آیا نیاز به جراحی هیسترکتومی دارید یا خیر ؟!
عوارض پس از جراحی هیسترکتومی شکمی چیست ؟
پس از این عمل ممکن است بعضی جنبه های زندگی به صورت دائمی تغییر نماید. برخی از این تغییرها عبارتند از :
- ممکن است فرد دیگر دچار قاعدگی نشود.
- ممکن است فرد دیگر قادر به باردار شدن نباشد.
- اگر فرد در آستانه یائسگی باشد، احتمال اینکه قبل از برداشتن تخمدان ها یائسگی آغاز شود، زیاد است.
- در حالتی که فرد هنوز به سن یائسگی نرسیده باشد، چنانچه قصد برداشتن تخمدان ها با این روش را داشته باشد، ممکن است زودتر از حد معمول دچار یائسگی شود. (یائسگی زودرس)
- در صورتی که فرد جراحی هیسترکتومی جزئی داشته باشد، دهانه رحم در همان جا باقی می ماند و همچنان ممکن است خطر سرطان رحم او را تهدید کند. برای تشخیص سرطان باید به صورت منظم تحت بررسی های لازم از جمله تست پاپ اسمیر قرار گیرد.
- ممکن است پس از هیسترکتومی حس از دست دادن چیزی را داشته باشد چرا که رحم یا بخشی از آن برداشته می شود. این امر ممکن است سبب افسردگی و احساس غم می شود. حتی ممکن است سبب ناباروری در برخی از افراد گردد.
عوارض حین عمل هیسترکتومی
عوارض حین عمل هیسترکتومی عبارتند از :
آسیب حالب
یکی از مهم ترین عوارض هیسترکتومی است. با باز کردن فضای خلف صفاتی و شناسایی مستقیم حالب روی شریان ایلیاک مشترک قابل پیشگیری است . در صورت شک به آسیب حالب تزریق وریدی یک عدد آمپول ایندیگوکارمین و ارزیابی توسط سیستوسکوپ کمک کننده است .
آسیب مثانه
مثانه به دلیل ارتباط آناتومیکی که با رحم و واژن فوقانی دارد بسیار آسیب پذیر است . آسیب یا در موقع باز کردن صفاق و یا در زمان جدا کردن مثانه از سرویکس و قسمت فوقانی واژن ایجاد می شود . ترمیم پارگی تریگون مثانه سخت تر است . در صورت پارگی مثانه ، بعد از عمل درناژ مثانه ضروری است، تخلیه در مثانه فانکشنال، حداقل تا زمان برطرف شدن علائم هماتوری ادامه می یابد .
آسیب روده
در عمل های زنان آسیب در قسمت روده باریک شایع تر است . اینکار می تواند سبب تحریک روده و مشکلات دیگر آن شود.
خونریزی
خونریزی های شریانی و شدید عموما از شریان های رحمی و عروق تخمدانی در نزدیکی ورود آن ها به لیگامان رحمی تخمدانی منشا می گیرند . درمان اولیه شامل استفاده از تامپون فشاری است و بعد از کم شدن شدت خونریزی عروق تک به تک بسته می شوند .
دوران نقاهت پس از هیسترکتومی چقدر طول می کشد؟
برای برگشت به زندگی روزمره پس از این جراحی معمولا ۶ هفته زمان نیاز است. در طول این مدت باید به موارد زیر توجه کرد :
- به مقدار کافی استراحت باید کرد.
- از برداشتن اشیای سنگین خودداری شود.
- از برقراری روابط جنسی در این مدت باید اجتناب کرد.
- استراحت به معنای عدم تحرک بعد از جراحی نیست، بلکه باید در طول این دوران فعالیت کرد.
ویژگی های بهترین جراح هیسترکتومی
انتخاب بهترین جراح هیسترکتومی در نتیجه جراحی بسیار مهم و تاثیر گذار است. یک جراح خوب و با تجربه و با دانش کافی می تواند سبب نتایج عالی شود. از ان جایی که رحم یمی از مهم ترین عضوها در زنان است و می تواند سبب باروری شود، بنابراینداز اهمیت ویژه ای برخوردار است. با به وجود آمدن مشکل ممکن است نیاز به جراحی باشد. به همین دلیل جراحی باید به گونه ای انجام شود که به دیگر اعضا آسیبی وارد نکند.
- اولین مساله ای که در انتخاب پزشک متخصص وجود دارد، این است که هر بیمار به انداره کافی و لازم وقت بگذارد و آن ها را به خوبی مشاوره دهد و با دقت به حرف بیماران گوش دهد و زمان پایان جلسه مشاوره و هزینه برای او مهم نباشد.
- جراح خارج کردن رحم باید با به روزترین تکنیک ها انجام شود و پزشک اطلاعات خود را هر روز به روز نماید.
- بهترین جراح هسترکتومی باید از میان روش های مختلف بتواند بهترین روش درمانی را برای قرد بیمار برگزیند.
- مهم ترین امر سلامتی بیمار است که یک پزشک متخصص حرفه ای نیز این مساله را در نظر می گیرد و به هیچ عنوان به دنبال منافع شخصی خودش نخواهد بود. حتی اکر تا حد زیادی مطمئن است که جراحی فایده ای برا اون ندارد، این کار را انجام ندهد.
- بهترین جراح هیسترکتومی کسی است که قبل از انجام عمل، توضیحات لازم را در خصوص عمل به بیمار بدهد و همچنین درباره مراقبت های بعد از آن و همچنین عوارضی که ممکن است فرد به آن دچار شود، به طور کامل توضیح دهد.
- یکی از مهم ترین مسائلی که یک جراح حرفه ای باید داشته باشد، رازدار بودن او است. اینکه اطلاعات شخصی بیمار نزد وی محفوظ بماند و در اختیار اشخاص دیگری قرار ندهد و آن را نزد خود امانت نگه دارد.
- از آن جایی که هیسترکتومی یک جراحی حساس است، باید پزشک حتما تخصص آن را داشته باشد و این تخصص را در یک دانشگاه معتبر گذرانده باشد.
- بهترین راه تشخیص جراح هیسترکتومی این است که درصد جراحی های موفقیت آمیز او بالا باشد و بسیاری از مراجعه کنندگان وی از نتیجه جراحی رضایت کامل داشته باشند.
جراح باید بیمار را به خوبی توجیه کند و درباره مراقبت های قبل و بعد به او توضیح دهد
نتیجه گیری
توصیه می شود این عمل توسط یک متخصص در این زمینه انجام شود تا بتواند با اقدامات کنترلی میزان بروز این عوارض را به حداقل برساند. توجه به توصیه های متخصص زنان برای کم کردن عوارض عمل هیسترکتومی بسیار کمک کننده است
سوالات متداول
سلام روز بخیر
من چند وقت عمل هیسترکتومی انجام دادم برای سرطان رحم ولی بعضی جاها خوتدم. ممکنه دوباره اوت اونه سرطان، آیا امکانش هست؟
با سلام
این جراحی برای کند کردن روند سرطان رحم و یا متوقف کردن انجام می شود. به همین دلیل جواب قطعی وجود ندارد و باید مورد بررسی های بیش تر قرار بگیرد و تست های پاپ اسمیر نیز انجام داده شود/
سلام خانم دکتر
من بعد جراحی پاها و کمرم خیلی درد میکنه و الان تقریبا دو ماهه خوب نشدم، طبیعیه؟
سلام
بله طبیعی است، ولی اگر دردها ادامه پیدا کرد، می توانید به متخصص ارتوپدی مراجعه نمایید.
سلام و وقت بخیر
من چند مدت پیش عمل هسترکتومی داشتم و الان دو ماهی هس پریودم غیر منظمه و خیلی زود تموم میشم، ممکنه از نشانه های یائسگی باشه؟
سلام
بهتر است به مطب مراجعه نمایید تا بررسی های بیش تری صورت بگیرد. نظر قطعی نمی توان داد
سلام خانم دکتر
من میخوام راجع به کیست دخترم از شما مشاوره بگیرم، ولی مورپم اورژانسیه، ممنون میشم به من زودتر وقت بدین
سلام، لطفا با شماره های بالا تماس حاصل فرمایید