بی اختیاری ادرار در زنان

بی اختیاری ادرار یکی از معضلاتی است که خانم های کشور ما درگیر آن هستند و مشکلاتی مانند اینکه نمی توانند فرائض دینی را انجام دهند یا در سفر به مشکل برمی خورند. که در این موارد افراد برای بی اختیاری ادرار به پزشک مراجعه نمی کنند و دلیل آنها این است که بی اختیاری ادرار در سنین بالا امری طبیعی است. در صورتی که ۹۰ درصد بی اختیاری های ادراری با روش های غیر جراحی قابل درمان هستند. با توجه به پیشرفت علم در زمینه دارو ایجاد شده درمان در اکثر موارد امکان پذیر می باشد. با درمان بی اختیاری ادرار فرد به راحتی به زندگی روزمره خود بازمی گردد. برای تشخیص این بیماری باید به متخصص زنان مراجعه کرد.

علل بی اختیاری ادراری

1. مشکلات اجابت مزاج در افرادی که سختر اجابت مزاج دارند به لگن خود فشار وارد می آورند.
2. پدیده سن در افراد مختلف از عوامل مهم ایجاد بی اختیاری ادرار می باشد.
3. افرادی که ورزش نمی کنند و عدم تحرک دارند.
4. تعداد زیاد زایمان و افزایش وزن در زایمان
5. برخی بیماری ها مانند ام اس

بیش تر بخوانید => هیسترکتومی

افراد با داشتن سبک زندگی درست از بروز بی اختیاری ادرار پیشگیری کنند. دکتر سیمین وحیدی تکنیک های جدیدی در درمان بی اختیاری ادرار داشته اند که به همین دلیل به عنوان نخبه نوآوری پزشکی در جشنواره دکتر یلدا (دوره ای که مربوط به فرهیختگان دانشگاه تهران می باشد ) شده اند.

انواع بی اختیاری ادراری

بی اختیاری ادراری انواع مختلفی دارد که در ادامه به بررسی هر یک از آن ها می پردازیم :

بی اختیاری ادرار استرسی

بی اختیاری استرسی نوعی بی اختیاری ادراری است و زمانی اتفاق می افتد که فرد در حال خندیدن، عطسه کردن، سرفه کردن ویا دیگر حرکاتی است که سبب فشار آمدن بر روی مثانه شده و سر ریزی ادرار را به همراه خواهد داشت. تغییرات بدنی ناشی از بارداری، زایمان، یائسگی می توانند در بروز این نوع بی اختیاری موثر باشند.

بی اختیاری ادرار فوریتی

بی اختیاری ادراری فوریتی، زمانی اتفاق می افتد که به طور ناگهانی و فوری فرد همان لحظه نیاز به دفع ادرار پیدا کرده و ممکن است ادرار موجب تخلیه ادرار شود. این نوع از ادرار به دلیل انقباض های نادرستی که توسط برخی از عضلات مثانه صورت می گیرد، اتفاق می افتد. در صورت دریافت هر نوع پیام غیر طبیعی به اعصاب مثانه، اسپاسم و گرفتگی عضلات مثانه اتفاق می افتد.

ممکن است این تخلیه ناگهانی در هنگام خواب و به صورت ناگهانی اتفاق بیفتد. از دیگر مواقعی که فرد به این نوع بی اختیاری دچار می شود، می توان پس از نوشیدن آب و یا شنیدن صدای آب اشاره نمود.

مثانه بیش فعال

فردی که دچار مثانه بیش فعال شده است، بدین معناست که عصب های آسیب دیده آن به دلیل عوامل مختلفی نمی تواند پیام ها را در زمان درست و مناسب به مثانه بفرستد. به همین دلیل عضلات مثانه بدون هشدار قبلی دچار انقباض شده و بی اختیاری ادرار رخ می دهد.

بی اختیاری عملکردی

فردی که به بی اختیاری عملکردی دچار شود، در واقع به بیماری ها و مشکلاتی دچار شده است که سبب اختلال در حرکت و برقراری ارتباط هستند. همین علتی است بر اینکه نتواند به موقع به سرویس بهداشتی برسد.

افرادی که دچار این نوع از بی اختیاری ادرار می شوند دارای مشکلات و بیماری های مختل کننده و اختلال در حرکت کردن و همین طور برقراری ارتباط هستند. به همین دلیل نیز نمی توانند خود را به موقع به سرویس بهداشتی برسانند.

بی اختیاری سرریزی

این بی اختیاری در زمانی اتفاق می افتد که مثانه به طور کامل تخلیه نمی شود و به همین دلیل نیز سرریز شدن ادرار را به دنبال دارد. این مشکل، معمولا تحت تاثیر آسیب های عصبی ناشی از بیماری هایی همچون دیابت است که در نهایت منجر به ضعیف شدن عضلات مثانه می شود.

عوامل خطرساز در بروز بی اختیاری ادراری در زنان

 یک سری عوامل هستند که در بروز بی اختیاری ادراری خانم ها موثر هستند که در ادامه به شرح هر یک از آن ها می پردازیم :

افزایش سن

یکی از مهم ترین عواملی که سبب بی اختیاری ادرار در خانم ها می شوند، افزایش سن است. خانم ها با ورود به سن یائسگی، هورمون های جنسی ان ها کاهش می یابد و همچنین عضلات و تاندون های لگنی آن ها شل شده که همین سبب بروز بی اختیاری استرسی در آن ها می گردد. در دهه های ۷ و ۸ طول عمر، در عضلات مثانه، تغییرات بافتی و اختلالات انقباضی اتفاق می افتد که همین سبب بروز بی اختیاری فوریتی می شود.

از سوی دیگر، با افزایش سن، احتمال بیماری هایی همچون نارسایی و سکته قلبی، دیابت، فشار خون، سکته مغزی و اختلالات مغزی همچون پارکینسون افزایش می یابد. به همین دلیل است که با مصرف داروهای مختلف برای درمان این بیماری هاف ممکن است سبب افزایش ادرار و گاهی اوقات بی اختیاری ادرار شوند.

بارداری

در طول بارداری، به خصوص اگر سن حاملگی بالا باشد، احتمال اینکه فرد به بی اختیاری استرسی دچار شود، زیاد است. در صورت عدم ورزش های کف لگن در سه ماه اول پس از زایمان، بی اختیاری ادرار افزایش می یابد.

نوع زایمان

زایمان طبیعی به نسبت زایمان سزارین، خطر بیش تری در ابتلای بی اختیاری ادراری استرسی در زنان دارد. در حالت کلی، برای خانمی که زایمان داشته به نسبت خانمی که باردار نشده و زایمانی نداشته است، خطر بی اختیاری ادرار بیش تر است. با افزایش تعداد حاملگی، ریسک بی اختیاری نیز افزایش می یابد.

درمان‌های هورمونی

خانم های مسن به دلیل  استفاده از استروژن خوراکی و یا بدون پروژسترون، دچار بی اختیاری ادراری می شوند. مصرف استروژن موضعی که به صورت کرم واژینال است، نمی تواند تاثیری بر روی بی اختیاری ادرار بگذارد. حتی می تواند سبب بهبود در آتروفی واژن و کاهش عفونت های ادراری شود.

سیگار کشیدن

بین استعمال دخانیات همچون سیگار و بی اختیاری ادراری، رابطه مستقیمی وجود دارد. سیگار می تواند سبب افزایش و تشدید بیماری هایی همچون بیماری های ریوی، عفونت های ریوی، سرفه های پی در پی و افزایش بی اختیاری استرسی شود.

رژیم غذایی

با مصرف نوشیدنی های کافئین دار نظیر انرژی زاها، چای و قهوه، می توان شاهد بی اختیاری فوریتی بود. در واقع رابطه مستقیمی بین مواد غذای و بی اختیاری ادراری وجود دارد.

چاقی

بیش ترین عاملی که بر روی بی اختیاری ادراری خانم ها تاثیرگذار است، چاقی است. در صورتی که شاخص توده بدنی افراد بالای ۳۰ باشد، می تواند ابتلا به بی اختیاری ادراری را دوبرابر کند. با کاهش وزن می توان کاهش بی اختیاری را به وضوح مشاهده نمود.

پیشگیری از بی اختیاری ادرار

1. یکی از مواردی که بخصوص در زندگی امروزه دیده می شود نشستن های طولانی ( کارمندان) بر روی صندلی باعث ریلکس شدن عضلات کف لگن می شود.در آقایان به دلیل وجود پروستات این عامل انسدادی باعث می شود که بی اختیاری ادرار رخ ندهد. ولی در خانم ها این عضلات از جمله پا به تدریج تحلیل می رود .برای اینگونه افراد توصیه می شود در طول روز از صندلی بلند شده و در راه بروند. در هنگام نشستن هم سعی کنند عضلات خود را منقبض کنند و وزن خود را به ران ها منتقل کنند مانند حالتی که می خواهید از روی صندلی بلند شوید . این نحوه نشستن فشار کمتری به عضلات لگن وارد می کند.
2. انجام ورزشی به نام کگل که باعث انقباض لگن در افراد می شود. به این صورت که بر روی کنار صندلی ایستاده و خیلی وزن خود را بر روی لگن نیندازند و روی پاها باشندو بدین صورت عضلات را منقبض کتتد.
3. پیاده روی و دویدن یکی از بهترین روش تقویت کف لگن می باشد که باعث انقباض کف لگن می شود.
4. شنا کردن
5. افرادی که یبوست دارندمی توانند با استفاده از غذاهای نرم و ملین ها مانند خاک شیر هم از بی اختیاری ادرار پیشگیری کنند و هم کمک به لاغری کنند.

آیا تعداد زایمان و نوع زایمان بر بی اختیاری ادرار تا چه میزان موثر باشد؟

تعداد زایمان می تواند بر بی اختیاری ادرار موثر باشد ولی مسئله اصلی در حاملگی و تاثیر منفی ای میگذارد وزن جنین می باشد. اگر خانم باردار همان افزایش وزن نرمالی را که باید داشته باشد (حدود ۱۰ یا ۱۱ کیلو ) با رعایت یک رژیم مناسب را داشته باشد و وزنی که به کف لگن وارد می شود را حدود نه ماه تحمل می کند این وزن را پایین بیاورد و در عین حال جزو افرادی باشند که فعالیت مناسب دارنداین معمولا کمتر آسیب می زند و کمتر دچار افتادگی مثانه می شود. افرادی مشاهده می شوند که در سنین بالا بوده زایمان زیاد داشته ولی کف لگن آنها سالمتر از خانم جوانی است که تنها یک زایمان داشته است زیرا مراقبت های لازم را داشته است. اگر خانم بتوانند وزن جنین را کنترل کنند و به موقع ورزش کنند و وضعیت مزاجی خود را نگه دارند باعث کاهش عوارض حاملگی می شوند.