پولیپ رحم از بیماری های شایعی است که در بسیاری از خانم ها دیده می شود. پولیپ رحم در اثر رشد بیش از حد سلول های دیواره رحم ، ایجاد می شود که به آن پولیپ آندومتر گفته می شود. در بیشتر موارد ، پولیپ رحم غیر سرطانی است ولی در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع تبدیل به غدد سرطانی خواهند شد. پولیپ رحم توسط یک پایه باریک به دیواره رحم می چسبد و قطر آن از چند میلی متر تا چند سانتیمتر متفاوت است. این پولیپ ها معمولا در خود رحم باقی می مانند ولی در صورت پیشرفت بیماری ممکن است که به گردن رحم نیز منتقل شود.
علائم پولیپ رحم
علائم بیماری پولیپ رحم در افراد مختلف متفاوت است ولی بهتر است که با مشاهده علائمی مانند قاعدگی شدید ، خونریزی شدید بعد از قاعدگی ، خونریزی میان قاعدگی ها و نامنظم بودن خونریزی ها سریعا به متخصص خود مراجعه نمایند.
علت پولیپ رحم
دلیل ایجاد پولیپ رحم هنوز کاملا شناخته شده نیست ولی در بیشترموارد عوامل هورمونی باعث ایجاد پولیپ رحم می شود. هورمون استروژن با حساس کردن دیواره رحم باعث ایجاد پولیپ های رحمی می شود. عواملی مانند اضافه وزن ، داشتن فشار خون بالا ، بالا رفتن سن و نزدیک شدن بانوان به سن یائسگی و مصرف برخی از داروها نظیر تاموکسیفن که برای درمان سرطان سینه در خانم ها استفاده می شود ، خطر ابتلا به پولیپ رحم را افزایش می دهد. مصرف بعضی از داروهای هورمونی در کنترل و کوچک شدن پولیپ مفید است ولی باید دانست که اثر این داروها کوتاه مدت است.
عوارض پولیپ رحم
در اکثر موارد پولیپ رحم خوش خیم بوده و در صورت تشخیص به موقع قابل درمان است. اما اگر این بیماری به موقع تشخیص داده نشود ممکن است باعث ایجاد نازایی شود و یا در خانم هایی که برای بارداری از روش لقاح خارج رحمی IVF استفاده کرده اند می تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد.
درمان پولیپ رحم
بیشتر پولیپ های رحم که هیچ گونه علائمی ندارند ، معمولا خود به خود درمان می شوند و نیاز به روش درمانی خاصی ندارند. ولی برای یک سری از پولیپ های رحم روش های درمانی خاصی مورد نیاز است.
مصرف دارو
با مصرف یک سری از داروهای هورمونی می توان علائم پولیپ رحم را کاهش داد ولی در بیشتر مواقع اثر دارو ثابت نبوده و ممکن است بعد از مدتی دوباره علائم بیماری باز گردد.
کورتاژ کردن
در بعضی از موارد پزشک با استفاده از یک وسیله بلند فلزی دیواره رحم را می تراشد که در اصطلاح به این کار کورتاژ دیواره رحم گفته می شود. با استفاده از این روش علاوه براینکه پولیپ رحم برداشته می شود ، پزشک از رحم نمونه برداری می کند تا بررسی گردد . گاهی ممکن است این عمل توسط هیستروسکوپ انجام شود.
عمل جراحی
گاهی برای برداشتن پولیپ رحم پزشک باید از روش جراحی استفاده نماید که در این روش با استفاده از آندوسکوپی رحم یا هیستروسکوپی انجام می گیرد ، پولیپ برداشته شده برای اینکه تشخیص داده شود سرطانی است یا خیر به آزمایشگاه فرستاده می شود تا بررسی گردد.
برداشتن پولیپ رحم
سایر روش های درمانی برای جراحی و خارج کردن پولیپ رحم عبارتند از:
جراحی پلی پکتومی
این یک روش برای از بین بردن پولیپ است. این کار در کلینیک یا بیمارستان قابل انجام است. به بی حسی موضعی یا بی حسی عمومی نیاز خواهید داشت.
جراحی هیسترکتومی
این عمل جراحی کل رحم را از بین می برد. هیسترکتومی واژن از طریق واژن انجام می شود. در هیسترکتومی شکمی ، رحم از طریق برش در ناحیه معده برداشته می شود. هر دو عمل جراحی در بیمارستان انجام می شود. هر دو نوع تحت بیهوشی عمومی خواهید خوابید.
آماده سازی برای جراحی پولیپ رحم
آماده سازی برای برداشتن پولیپ رحم با بررسی سلامتی عمومی و فیزیکی توسط متخصص زنان آغاز می شود. در خصوص مراقبت ها و موارد مهم قبل از جراحی، حتما متخصص و جراح زنان در این خصوص صحبت خواهند کرد.
برخی از مواردی که باید قبل از جراحی پولیپ رحم حتما بررسی شود و با متخصص زنان خوب صحبت شود عبارتند از :
داروها
در مورد مصرف هرگونه دارو و مکمل دارویی، حتما حتما به پزشک خود بگویید. برخی از داروها می توانند خون را رقیق کرده که در زمام جراحی باعث خونریزی شدید می شود. ممکن است پزشک از شما بخواهد قبل از عمل ، آنها را به طور موقت قطع کنید. این شامل:
- آسپرین (بافرین ، اکوترین)
- ایبوپروفن
- ناپروکسن (Aleve)
- کلوپیدوگرل (Plavix)
- وارفارین (کومدین)
مکمل های طبیعی یا گیاهی همچنین می توانند خون را رقیق کنند. این شامل:
- ویتامین E
- سیر
- زنجبیل
آزمایش های مورد نیاز
ممکن است قبل از عمل به آزمایش خون خاصی نیاز داشته باشید. این ازمایشات به متخصص زنان در بررسی میزان سلامتی بدن شما کمک می کند و این که آیا برای جراحی آماده هستید یا خیر. در صورت نیاز به انتقال خون ، یک آزمایش خون را نشان می دهد. این برای جراحی های بزرگ مانند هیسترکتومی شکم مهم است.
ممکن است آزمایشات تصویربرداری بیشتری مانند سونوگرافی قبل از عمل انجام شود.
سیگار کشیدن ممنوع
اگر سیگار می کشید ، باید قبل از عمل سیگار کشیدن را قطع کنید. سیگار کشیدن از هر نوع سیگار ، دخانیات یا قلیان خطر ابتلا به مشکلات وعوارض در طول و بعد از درمان را افزایش می دهد.
دکتر اعظم السادات مهدوی توصیه می کند حداقل چهار تا شش هفته قبل از عمل و چهار هفته بعد از عمل سیگار نکشید. این به شما در بهبودی بهتر کمک می کند و خطر عوارض را حدود ۵۰ درصد کاهش می دهد.
قاعدگی
در صورت قاعدگی ، تاریخ دقیق آخرین قاعدگی خود را بیان کنید تا متخصص زنان بهترین زمان را برای این جراحی در نظر بگیرد. معمولاً بعد از متوقف شدن خونریزی قاعدگی و قبل از شروع تخمک گذاری ، عمل برداشتن پولیپ رحم انجام می شود. که این حدود ۱ تا ۱۰ روز پس از دوره پریود شما است.
نسخه های دارویی
پزشک ممکن است آنتی بیوتیک ها و مسکن ها را تجویز کند. ممکن است قبل و بعد از عمل آنتی بیوتیک مصرف شود. این به جلوگیری از عفونت کمک می کند.
داشتن همراه بعد از عمل
با شخصی به عنوان همراه هماهنگ نمایید تا پس از انجام عمل ، شما را به خانه برساند. شما نمی توانید بعد از بیهوشی عمومی یا در حالی که داروهای خاصی مانند مسکن استفاده کرده اید به تنهایی به خانه باز گردید.
اگر به بیهوشی عمومی نیاز دارید ، تا ۱۲ ساعت قبل از عمل نمی توانید چیزی بخورید یا بنوشید. تمام داروهای تجویز شده را فقط با یک جرعه کوچک آب مصرف کنید.
قبل از عمل سعی کنید روده خود را خالی کنید.
اگر تحت بیهوشی عمومی قرار دارید ، ممکن است در روزهای قبل از جراحی یا در همان روز با متخصص بیهوشی مشورت کنید.
در روز عمل درمان پولیپ رحم چه اتفاقی می افتد؟
آنچه در طی و بعد از عمل برداشتن پولیپ رحم انتظار دارید بستگی به نوع درمان آن دارد. ممکن است شما دچار بی حسی موضعی شوید یا کاملاً در خواب باشید.
در وقت مقرر به بیمارستان یا کلینیک برسید. یک پرستار فشار خون شما را نیز بررسی می کند. به پزشک یا پرستاران خود اطلاع دهید که چیزی خورده و یا آشامیده اید یا خیر.
مراقبت های بعد از عمل پولیپ رحم
دکتر اعظم السادات مهدوی متخصص زنان و زایمان در خصوص مراقبت های بعد از این جراحی این گونه بیان می کنند که ، ممکن است بعد از جراحی کمی درد احساس نمایید.که برای این درد دارو های مسکن تجویز می شود. همچنین برای پیشگیری از عفونت نیز دارو های آنتی بیوتیک تجویز می کنند.
اگر جراحی هیسترکتومی یا جراحی پلی پکتومی انجام داده اید، بعد از عمل به اتاق ریکاوری انتقال داده می شود. ممکن است با توجه به شرایط پزشکی، نیاز باشد تا یک الی دو در بیمارستان بمانید.
در همان روز و یا بعد از جراحی برداشتن پولیپ رحم، ممکن است به آزمایشگاه ارجاع داده شوید تا خوش خیم و یا بد خیم بودن آن مشخص شود.
- ممکن است بعد از برداشتن پولیپ رحم، خونریزی خفیفی داشته باشید. همچنین تا ۱۴ روز بعد از عمل نیز ترشح داشته باشید که مایعی از رنگ صورتی تا قهوه ای رنگ باشد.
- بعد از انجام این جراحی، چرخه قاعدگی به روال عادی خود باز می گردد. در صورتی هیستروکتومی انجام داده باشید به دلیل خارج کردن رحم قاعدگی به اتمام میرسد.
- به مدت دو هفته بعد از جراحی نباید از تامپون استفاده کنید.
- از انجام فعالیت های سنگین و ورزش باید خودداری نمایید.
- از داشتن رابطه جنسی تا یک الی دو هفته بعد از جراحی باید خودداری شود. این شرایط ممکن است براس جراحی پلی پکتومی زمان بر تر باشد.
- زمان بهبودی مورد نیاز برای جراحی هیسترکتومی چهار تا شش هفته یا بیشتر طول می کشد.
- این زمان بهبودی در افراد مختلف متفاوت است. در خصوص بازگشت به محل کار و سایر فعالیت های دیگر با متخصص زنان خود باید مشورت نمایید.
نتیجه درمان پولیپ رحم
جراحی خارج پولیپ رحم معمولاً علائم بیماری را بهبود می بخشد. با این وجود ، ممکن است بعد از انجام عمل خونریزی یا درد داشته باشید.
عوارض ناشی از برداشتن پولیپ رحم شامل عفونت است. نشانه عفونت ها، درد یا بوی ناشی از ناحیه تناسلی و رحم است. در صورت بروز علائم عفونت ، فوراً با متخصص زنان خود تماس بگیرید.
اگر می خواهید باردار شوید ، برداشتن پولیپ های رحمی می تواند به باروری کمک کند.
انتخاب بهترین متخصص زنان برای درمان پولسپ رحم بسیار مهم است.
سوالات متداول
علت دقیق ایجاد پولیپ رحم مشخص نیست. با این حال، برخی از عوامل میتوانند موجب ایجاد پولیپ رحم شوند که عبارتند از؛ تغییرات هورمونی، به ویژه در دوران پیش از منوپوز و سنین منوپوز، عوامل التهابی یا عفونی در رحم، عوامل مرتبط با ژنتیک و ارثی.
بیشتر پولیپهای رحم خوشخیم هستند، یعنی غالباً سرطانی نیستند. با این حال، در برخی موارد، پولیپ رحم ممکن است به پولیپهای پیش سرطانی یا سرطان تبدیل شود. بنابراین، همیشه توصیه میشود که پولیپهای رحم بزرگتر یا ناهنجار را بررسی کنید و در صورت لزوم درمان کنید.
تشخیص پولیپ رحم معمولاً توسط پزشک متخصص انجام میشود. روشهای مختلفی برای تشخیص پولیپ رحم وجود دارد، که از جمله آن ها می توان به سونوگرافی (اولتراسوند)، سونوگرافی ترانس واژینال (تخته) و سونوگرافی نواری اشاره کرد.
روشهای درمانی پولیپ رحمی شامل هیستروسکوپی و هیستروکتومی است. این روش ها در حالت عادی با بستری کوتاه انجام میشوند و کمتر از یک ساعت زمان میبرند. پس از برداشت پولیپ، نمونههای جدا شده به آزمایشگاه ارسال شده تا بررسی های بیشتری روی آن ها انجام شود.